Page 30 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

DlYARBAKlR BARosU

cuna vaamlştiL]1 Dahasl Mahkeme, yetkiLi uıusat makamtar önünde etkiti bir
hukuki yo[a başVurma hakkınl getiren sözleşmenin 13, maddesini, işkence
iddial,arlnl kapsamtl otarak soruşturma yükümlütüğü getirir şekitde yorumta-
mlşt|ı"lşkencenin yasak[anmaslnln hayati önemini"Ve işkence mağdur[annln
hassasayetini dikkate atan Mahkeme, "13. madde, Dev[ettere, ulusa[ sistem
dahitinde yer atan diğer hukukı yoltara engeI teşki{ etmeksizin, jşkence vaka-
Lannl etki[ive kapsamIl biçi.nde soruştulma yükümlütüğü de getiria şektinde
karar Vermiştir.J5
36. Mahkemehin yorıJmuna göre, 13, maddedeki letkiti hukuk yotu" kavramı,
tüm'taftlşma[l işkence iddia"larlnın kapsamh 5oruşturuLmaslnl gerektirmek-
tediı Mahkeme, sözteşmenin, işkenceye ve Diğer zolinone, lnsonl]kdışü veyo
AşoğıIayüc| Muomele yo do cezoyo Karşü sözLeŞne'nin 12. maddesindeki gibi
açlk bi. hüküm içermemesine karşın,"böyte bir gerekLiLiğin.13. maddede yer
atan etkiLi hukıJk yotu kavramına içkin otduğunu" beLirtmıştiı16 Mahkeme,
başVuruda bu[unan kişinin işkence iddia5lnl soruşturmadlğl gerekçesiyLe,
Devtetin sözteşmenin 13. maddesini ihl,at ettiğine karar Vermiştir.r7
37. Mahkeme, Assenav Ve diğerleri/Bulgori'ton davasında verilen
\90/7997 /87 4/1086) 28 Ekim 1998 tarihli karannda daha da iteri qiderek,
Devletin sadece sözleşmenin 13- maddesane göre değit, ]. maddesine qöre de
işkence iddia[annl soruşturmakla yükümtü otduğu sonucuna valmıştlr. Bu da-
vada, polis talaf|ndan tutuktanan genç bir Roman, dayak yediğine itişkin tlbbi
veri{er 5unmuş, ancak mevcut de[iltere dayanalak gencin babasl ml, yoksa
poli5 taraflndan mı dövüLdüğünü değertendirmek mümkün olmamlştlr. Mah-
keme "8ayAssenov'u muayene eden doktorun saptad|ğl çürükterin düzeyinin,
ister potis, ister baba5l tarafından yapl[mlş olsun, "3- maddenin kapsamlna
giıen kötü muameleye ulaşacak de.ecede ciddi"otduğuna işaret ettiğine hük-
metmiştir]3 3. maddenin ıhtat ediLm€diğjne karar velen Komisyonun aksine
Mahkeme, bu noktada durmamlştlL Daha da i[eri giderek Vakatarün, "yala[an-
malara poLisin sebep o[duğuna itişkin makut bir şüphe yaratt|ğl" 9örüşünü de
betirtmiştir.r' sonuç otarak Mahkeme şöyte hükmetmiştil:

8u şarttar attlnda, bir kişi,yasatara aykıı o[arakVe 3. maddeyi ihtat eder şe-
kitde, poti5 veya Devaetin diğer yetkıtiıeri taraflndan ciddi bar baçimde kötü
muamete 9ö.düğüne itişkin tartlşltabitir bir iddia dite getirdiğınde, bU hük-
mün, 5özleşme'nin [. maddesinde yer a lan 'Devletlerin kendi yetkiteri attında
bu[unan herkese, sözleşmede yer a[an hak Ve öz9ür[ükLeri sağtamasl" gerek-
tiğini betirten genet itke i{e birtikte okunma5l etkı[i resmi bjr soruşturma ya-
pllmasınl gerektirir. Bu soruşturma, sorum[u[arln be[irlenmesi ve cezatandl-
ntmasüna yot açatak düzeyde olmaLıdlıBu yapllmazsa, işkence Ve insanLıkdlşı

a8 Repafts oJ ludqemenls ond Decisiohs,|g9a vl I paftçlapİ' 95
^.q.e.
28