Page 129 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

isIAN8UL PROToKoLü

|c\ Trovnl sonrIl stres bozukluğu (TSSB)
306, Yukarlda aktarllan değerlendirmete., işkence görmüş otabiteceği düşü-
nüLen kişi{erde beyin hasarlnln nöropsikotoiik değe(endirmesinde ciddi djk-
kat gösteriLmesi geaektiğini açlğa çlkarmlş oLma[ıdlt Bu durum, nöropsiko[o-
jik değer[endifme aracltlğlyta Tss8'nin betqetenmesi amaçlanlyorsa daha da
önem kazanlı GeneL nüfus teme[[i normialln mevcut oLduğu top[umLardan
geten, TssB olan kişiierin değertendilmesinde bi[e hesaba katllmasl 9ere-
ken bir taklm zorluklar vardlr. TssB, psikiyatrik bir bozuktuktur ve gelenek-
seI o[arak nöropsikoLojik değertendirme Ts5B üzerinde odaklanmamlştır.
Daha da önemtisi, TssB, tıbbi teknikterte doğrulanabitecek, aylrt edilebilir
beyin lezyon[allnln anaLizine dayanan ktasik paradigmaya uymamaktadlr.
GeneI o[arak psikiyatrik bozuktukLardakı biyotojik mekani2ma[arln gide
rek daha çok an[aşılmasl Ve vurgu[anmaslyla, nöropsikotojik paladi9matara
geçmişte o[duğundan daha s|k başVulu[ur olmuştur. Ancak, betirtitdiği gibi,
"şimdiye kadar TssB'yi nöropsikotojik perspektiften e[e a[an az saylda yayln
buIunmaktadır."t]7
30Z Travma sonra5l streste ku[[anl[an nöropsikoLojik ö[çek[erin incelenme-
5inde kuttanltan örneklemLer araslnda büyük farktr[ıklal valdlr. Bu durum, bu
çatlşmatarda bitdiriten bitişsel, probtem farktlIlktarlnI açlktayabitjr 8el,irtiLdiği
gibi. "ktinik 9öztemteı TssB betirtiterinin en çok dikkat, haflza ve yürütücü
iştevter gibi nörokognitif atantarta örtüştüğü yönündedir," Bu gözl,em, işkence
mağdurlanndan slkça duyuLan şikayetterle tutartldlı 1,4ağdurtaı konsantlas-
yon güçtükterinden, biLgiyi akltda tutamamaktan ve ptantl, amaç yönetimti
faaIiyetLerde buLunamamaktan şjkayet etmektedir[et
308, Hasarln özeltikterini be[irlemek daha zor olsa biLe, nöropsikotojik değer-
Lendirme yöntem[eriyte Tss8 hastataflnda nörokognitif bir hasann Var olup
olmadtğlnl tespit etmek mümkün gözükmektedir. Bazl ça[lşma[ar, normaI
kontrot 9ruptanyla karşltaştlrltdığlnda TssB oigutarlnda bu tür hasarların Var
otduğunu 9östermiş, ancak bu vakalan diğer eşl,eştiritmiş psikiyatrik hasta
kontro[ 9ruplarlndan aylrt etmede başaİlsız olmuştur.1'3,1'' Diğer bir deyişte,
TssB olgutaİnda nörokoqnitif hasarlan test sonuçLarl üzerinden tespit et,
mek mümkünk€n, test performanslan TssB tanlsl koymak için yeterti değitdir.
Diğer birçok değertendirme yönteminde olduğu gibi, test sonuç[annln yoru-
mu, görüşme verileri ve kişitik testlerini içeren daha geniş bir bağLama yer
teştiritmetidir Bu an[amda betirLi nöropsikotojik değertendirme yöntemteri,
betli nöropsikiyatrik (nörokoqnitif) hasarlarla billikte 9iden diğer psikiyatrik
bozukluktarda otduğu gibiT5sB'nin betgetenmesinde de bir katkl sunabi[iı

127],A.Kniqht,"Neu.op§y.hotoq.alassessmentinpofi..umaıic5t.es5d§o.der:l.Pwtso^"lM.Keane
eds Assssing P|ychaLaqıcol llorno ,,d Pİ5D, {New Yolk, G! tfold), 1997
123l,E, Datton, s,L,Pede6o.,J,] Ryan,-Efiedsofposmaumati.nc5sasoldelonneu.opsycholoqcal
test perfoİmance: nlernat onal jouİnal ofct n.al Neulopsycholo9y,1989i11(]):121,124
129 T 6l €t.l. "aoq^itiv€ fun.tion ng in pon,tlaumatic nİ€s9 disodea,Journal ofT.aum.tic sties5,
1990i] {1):29 4'

11]