Page 12 - Tasarrufun İptali

«TASARRUFUN İPTALİ DAVASI» DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
4
148, 504, 557, 560) (dar anlamda iptâl edilebilirlik). Alacaklılara
-iflâs halinde; iflâs masasına- tanınan iptâl davası ne -az önce belirtilen-
«geniĢ» ve ne de «dar» iptâl edilebilirlik gurubuna (kategorisine) so-
kulamaz. Çünkü, ĠĠK. mad. 277 vd.‟da öngörülmüĢ iptâl davasının
amacı ve sonucu; dava konusu malı, sadece «cebri icra takibi bakı-
mından» sanki borçlunun malvarlığında kalmıĢçasına, sadece nisbi bir
güç ve etkiyle alacaklıların -iflâsta; iflâs masasının- takip (el uzatma)
alanına sokmaktır. Bu niteliği ile söz konusu iptâl hakkı, bir «yenilik
doğurucu» hak olmayıp, kuruluĢunda baĢtan aĢağı geçerli bir hukukî
iĢlemi, cebri icra alanına özgü kalma koĢuluyla, tasfiye etmeye yönelik
5
bir «nisbi talep hakkı»dır. Ġptâl davasının, davacı-alacaklı lehine so-
nuçlanması halinde, dava konusu mal tekrar borçlunun malvarlığına
(mülkiyetine) dönmez. Yani, borçlunun yapmıĢ olduğu hileli iĢlem
«maddi hukuk bakımından» iptâl edilmez, hükümsüz hale getirilmez.
Sadece yapılan hileli iĢlem «alacaklı bakımından» hüküm ifade etmez.
Alacaklı yapılan iĢleme -örneğin; satıĢa, kurulan ipoteğe vb.- rağmen, o
malı sattırarak alacağını alır. Eğer alacaklının alacağı ödendikten sonra
geriye para artarsa, bu, borçluya değil, borçlu ile hukukî iĢlemde bu-
lunan (davalı) üçüncü kiĢiye verilir. BaĢka bir deyiĢle, tasarrufun maddi
hukuk anlamında iptâli söz konusu olmadığından, iptâl davasının ka-
zanılması halinde, alacaklı; dava konusu mal sanki borçlunun malvar-
lığından hiç çıkmamıĢ gibi, onu haczettirip sattırır ve satıĢ bedelinden
alacağının ödenmesini isteyebilir. Ancak, iptal edilen tasarruf konusu
mal sadece davacı-alacaklının takibi bakımından, borçlunun malvarlı-
ğında farzedildiğinden, takip sonucunda -satıĢ bedelinden- geriye bir
Ģey artarsa, bu borçluya değil, lehine tasarruf yapılan üçüncü kiĢiye
verilir. Eğer, burada, «tasarrufun maddi hukuk anlamında iptâli» söz
konusu olsa idi, artan paranın borçluya verilmesi gerekirdi.
Yüksek mahkeme, çeĢitli içtihatlarında «tasarrufun iptali dava-
sının amacı» hakkında;
√ «Tasarrufun iptâli davasının amacının „borçlunun haciz veya
iflâstan önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarruflarının ge-
çersiz olmasını ya da iyiniyet kurallarına aykırılık nedeniyle alacaklıya
karşı sonuçsuz kalmasını, dolayısıyla alacaklının o mal üzerinde cebri
6
icraya devamla alacağının tahsilini sağlamak‟ olduğu»

4 SEROZAN, R. SözleĢmeden Dönme, 1975 s: 151 vd.
5 SEROZAN, R. age. s: 153, dipn. 66
6 Bknz: 17. HD. 09.04.2013 T. 7724/5114; 09.04.2013 T. 4120/5124; 26.03.2013
T. 3101/4187; 21.03.2013 T. 2675/3897; 21.03.2013 T. 2708/3898; 05.03.2013 T.
5153/2720; 27.01.2011 T. 9680/424; 07.03.2011 T. 11643/2001; 21.03.2011 T.
7361/2517 vb. (www.e-uyar.com)

12