Page 11 - Minnesota Protokolü

M lN N EsoTA PRoToKOLÜ

tarjhande yülürlüğe girdi. 5ö2teşme'nin 9iriş klsmlnda,GeneI KuruL'un, Beşinci
Birteşmiş MittetLer Suçun Öntenmesi ve suçlu[ann Tretma- nllKon9resi'nin
tavsiyesi üzerjne 9 AraLlk 1975 tarihinde 3452 {M) saylLl kararma Ek otarak
kabuL ettiği Herkesin işkence ve Diğer za[imane, insanİk Dlşl veya Aşağ|tay|cı
Muamele ve cezalardan Korunmaslna 0air Bitdirge'ye gönderme yapl[mıştlr.
sözteşme, Devletterin ı]lusaI düzenlemelerinde işkenceyi yasaktama[an yü-
kümtütüğü yanInda, ü5tün emrinin veya olağanü5tü durumtann, iŞkencenin
gerekçesi otarak öne sürütemeyeceğini de açlkça betirtmiştir. sözteşme ay-
rlca, Birteşmiş Miltetter'in aşkence ite mücadeteye yöneIik çaba[anna, özeI
önemde iki yeni unsur getirmiştiı Bun[ardan itki; işkencecinin sözteş- me'ye
taraf devlet[erden han9isinin ütkesinde ise, orada yarqltanabiteceğine itişkin-
dir ki, sözl,eşme işken.e stlçu iştediği iteri sürüten kişinin her Ta.af Devtette
yargItanabiteceğim veya yargl[anmak üzere su(u iştediğiTaraf Devtete iade
ediLebiteceğini düzentemektedir. ikinci yena unsur; sözteşme'ye Taraf bir Dev-
tetin ütkesinde slstematik oLarak işkence yaPlldlğlna dair güvenitir bilgitef
aIlndlğlnda u[us[ararası bir soruşturma yaplLmaslna imkan veren bir düzen-
lemenin sözleşme'de yer aLmasldlr

sdzLeşmeye Taraf Devtetler, kendi yetki alantarı içindeki herhanqi bi. ütkede
jşkenceyi öntemek üzere, etkiti yasa[. yönetseL, yafglsat Ve diğer önlemLeri
almayl taahhüt etmişLerdir
ister bir savaş dufumu otsun, ister iç siyasi kanşlktlk, hiçbir aynksl/acit dulum,
işkencenin gerekçesi o[arak ileri sürülemez.
sözteşme'ye göfe, hiçbir taraf devtet, işkenceye uğramasl teh[ikesiyle karş|
karşlya ka[acağlna dair sağtam gerekçeterin butunduğu bir kimseyi, böyte bil
devtete slnlrdlşl edemez, gönderemez ve lade edemez,

Taraf devletler, işkence fiitterine itişkin yürütüten cezai işLemterte itqiti otarak,
bi.birterine en üst düzeyde yardlm 5ağtama Ve işkence yasağlna itişkin eğatam
ve bltqlnin,yakatanan,tutuklanan ya da hapse konan bir kimsenin, allkonu[,
mas1,sorgulanmasl ya da tretmaniu ite it9iLi otabitecek yasa uygulaylcl[an-
nın,5iviL veya askeli tlbbi persone[in, resmi görevlilerin Veya diğer kimselerin
eğatamterinde tam an[amlyla yel almaslnl sağlama konusunda an[aşmlşlardlr,
Devletter ayllca, yasat 5istemteri içinde, mümkün otduğu kadar tümüyLe iyı

teştiritmeleri yotla.l da dahit otmak üzere, işkence mağduru kimseterln za-
rallannln qiderilmesini ve adil ve uygun tazminat hakklna 5ahip olma[annl
sağlamayl da taahhüt etmişterdir. /2
2. Ekonomikve sosyaI Konsey
Birteşmiş MiLtetter Ekonomik ve sosyal Konseyi, ke}4j ve ya.glslz infazlar
50rununu defa[alca eLe almlştıı Örneğin, Konsey sürekli ve tı.rtarll biçimde
oevtettere, bötgesel hükümetle- rarasl ö19üt[ere ve hükümetdlşl ö19üttele,
hukuk-dlşl infaztal da dahit otmak üzere, yargl5lz ve keyfi infazlan oftadan