Page 9 - Minnesota Protokolü

ı4lNNEsOTA PROTOKoLÜ

|. ULusLARAMsl lNSAN HAKLAR| STANDARTLAR|

ULus[ararası standa.tlar, kişinin yaşama hakklndan ke}.fi olarak mahrum bl-
rakllmaslnl yasaklamaktadır. GeneL Kurul'un 10 Aratlk 1948 tarihti 217 A (lll)
kalan iLe kabuI editmiş oLan EvrenseI insan Haktarl 8itdirgesi,'herkes(in )
yaşama hakkına, kişi özgürtüğüne ve 9üVentiğine sahip,.." olduğunu ifade et-
mektedit Genel KuruL'un 15 Aratık 1966 tarihLi 2200 A (XXl) kararl iLe kabuL
ediLen Ve 1966'da imzaya açll,arak 87 Devtet taraflndan onayLanan Medena Ve
siyasi Haktara itişkin Utustararasl sözLeşme,6. maddesi ite "hiç kimse (nin)
yaşama hakklndan keyfi o[arak yoksun bıraklLamayacağl (n|) öngörmektediL
Hukuk-dlşl, keyfi ve yargl5lz infazLara i[işkin yasak, şu betqeLerde de ifadesini
bu tmuştur: Amerika n in5an Haklan söz[e- mesi, madde 4(1):"Kimse,ke}.fi ota-
lak yaşam[anndan mahrum editemez'; Afrika insan Ve Halklann Haklan Şartl
madde 4:"Her insan,yaşama hakklna ve Vücut bütüntüğüne 5ay9l gösteritme-
5i hakklnda 5ahiptiı Hiç kimse bu haktan keyfi ota.ak mahrum blrakılamaz"
ve Avrupa insan HakLan sözteşmesi, madde 2 (1): "Kanunun öLüm cezasl ı[e
ceza[andlrdığl bir suçtan doLayl hakklnda mahkemece hükmediten bu ceza-
nIn yerine getirjlmesi dışlnda, hiç kimse kasten ötdorütemez".
Kişilerln yaşamLaf|ndan keyfi otarak mahrum edilmemeleri hakklnın uygu-
tanmaslnda etkin o[an utus[ararasl organ ve yapıtar araslnda; 8ifteşmiş Mit-
letler Genel Kurulu, Ekonomik ve 5o5ya[ Konsey, suçırn Önlenmesi ve De-
netimi Komitesi. insan Haklan Komisyonu, Yarglslz Veya Ke}"fi infazlar Özel
Raportörü, Ayn mcıtlğtn Önlenmesi ve Azın[lkLann Korunmasl A[t Komisyonı.],
in5an Haklan Komitesi ve Utuslararasl Ça[lşma Örgütü;AmerikaL|lararas| in-
san Haktan Kom isyonu; Afrika insan Ve Hatktann Haktarl Komisyonu ve Av,
rupa insan Haktan Komisyonu sayltabil,ir Aşağlda, bu ulus[ararasl yapl[ann,
hukuk dışl, ke}4i ve yarglslz infaz[arl ön(emek üzere a[dIkLarl önem[i tedbirler
aktantmaktadIL
A.8irteşmiş Mitletter

1, Gene[ Kurul
Birteşmiş Mittetter GeneL Kurulu, büyük ötçüde siyasi nedenlelle qer(ek-
Leştiği düşünüLen keyfl ve yarglslz infaztardan duyduğu endişe ite, itk defa
bu konuya özgü bir karal almlş Ve 15 Arallk 1980 tarih ve 351172 say|tl bıl
kararta, itqiti Üye Devtettefi, a59ari standart otarak lJtus[ararasl Medeni Ve
siyasi HakLar s6zteşmesi'nin iLgiti hükümterine saygl göstermeye davet et-
miştirGenet Kuru[,A[tlncl 8irteşmiş Mittetter suçı]n Önlenmesi Ve sı.]çlu[ann
lstahı Konferan5l (bkz. aşağlda bötüm A.7) sonuçtarlnl göz önünde tutarak,
9 Kas|m 1981 tarih Ve 56/22 sayltı kararlyla, yarglslz infaz ve keyfi infaz uy-
9u[amalarlnl kınamlş Ve tüm Taraf Devtetleri, uzmanLlk ör9ütl,erini, bötgeset