Page 38 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

Temet Bir insan Hakkl otarak
Di[ Hakıan ve Kairt Mes€lesi
Konferan5l
yapfiğm çok katmanlı]rk vurgusrırıa vükseköğİetim bakrnmdan
da dikkat çekmek isterim. Etbette okul çağına ge]en çocuklann
eğtim hak,k balomından bir öncelik kazanan bu tarb§ma, yani
eğitime erişim hakkı göz ardı edilemez. Ancak dil bilimcilerce
belirtilen şöyle bir 8erçek Vaİ: Di] ve eğitirn bağ azml* haklan
üzerinden kurulduğund4 yükseköFetim diizeyinde bu dile yeİ
olrnarnası, akademik dinevde dilin ku|lanilamamasl, o dilin geli-
şim imkanhn bakımından bir stluJ oltışturacalhr.

son olaİa]Ç di|vedi| haklarr konusuna Avrupa Birliğ'ne (AB)
üye üikeIerin aıayasalannda hangi bağlamda veİ verildiğ, bu-
nurıla bağlanhlı diğer kavramların nas belirlendiğiyle ilgili ksa
bfu manzara bilgisini sizinle Paylaşmak istiyorum, Bir AB mensu-
biyetini, üIke olafak, hala önemsediğimizi inkar etmek mümkiin
olmadığlna göre, bu yaklaşımm 6nemi olduğu kanaatindeyim.
Bu, benim aristarılanmla vaFhğüm bı.: Lonuya iliŞkin
çaIüşnüaftn
bir hsrİüdu,. Zamanı da dikkate alarak, ana]itik olmaktan çok, o
anayasa metinierinde kabul edilmiş ve dil haklan bağlamtnda de-
ğeI taşlyan kavİamsa bağları göstermeye çalışacağım. Bunu ya-
Paİken, Lonuyld i]gili aİdva\a] terminolojinin de alhnı çızmeYe
çalüşacağım.

işin esasından başlayalım: Helhalde, dil hakların taİtışıı.ken
'alfabe' konuslrnu ihmal etmek mümkün değildir. AB bünyesin-
de, bu konuvla ilgiIi özel ha5\Jciyet]eri bulurun ili ülle anİya*a-
smda bu konuya özel bil önem göste Imiştil.

'Resmi dil' konustı, genel olarak anayasalarda da kullarulan
bir terimdir, Nitekim AB uvelerinin anayasalannda da oldukça
teni§ bir ere sahip 8öriinüyor, t ye u]keleriİ ne.edey.e yan.,nuı
)
aıüyasasrnda buna iiişkin bir tafuma hükmü var. Ancak, resmi
dilin birden çok olma durumu da bir diğeı uygulaııra biçimidiı.

Fakatöte yandan, bu dile yakın biranlamda kullanılan bazı başka
terimleı de vaı, Ömeğin devlet dili, ulusal dil, idari veadli işlerde
kullarulan dil gibi.

Elbette sosyal bilin er an]ammda bir öteki' arılaİnrnda de-
ğil, falat'resmi dilden başka' veya s,adece öteki dit/diller' şk-
linde bir kııllanrmrn da, yukarıüla temas ettiğim resmi dil ile bir
mukayesenin sonucu olaİak, üzerinde düŞiiimek miimkündliİ

33
---=__6{=,+-