Page 230 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DİYARBAK|R BAROSU

GİRİş

Avrupa Güvenlik ve işbirli$ Teşkilatı (AGiT), Temmuz 1992
tarihinde aldlğl Helsinki Kararları ile "münıkiim olan en erken

aşamada çahşmalan örilemenin bir arac/' olarak tjlusal Azlnlık-
lar Yüksek Komiserliği pozisyonunu kurdu- Bu vetki ve sorum-
luluk büyük ölçüde eski Yu8oslan a'daki düruma tePki olaTal< ve
buna tıenzer olaylann Avrupa'nrn başka yerlerinde, özellikle de
demokrasiye geçmekte olan ülkelerde tekrarlanması endişsiyle,
1990 yüll Kasım ayında kabul edilen Yeni bii Avfupa içln Paris

Şaİh nda öngöriilen bar§ ve refalun sağlanması yöniindeki taah-
hütleri zedeleyebileceği koIkusuyla Devlet ve Hükümet başkanla-
rı taraf ından oluşfu rııldu,

1 Cİak 1993'te Max Van der Stoel, i]k AGiT Ulusal Aznlklar
Yük§ek Komis€ri (UAYK) olarak gdreve başladı. Hollanda Par-
lamentosu üyeliği, Dışişleri Bakanlığ, Biİleşmiş Milletleİ Daimi
Temsilcitiğ ve uzun §iire insan hakları savunuculuğu yapm!ş,
biri olalak hahn sayllır bir kişisel deneyime sahiP olan Van deİ

stoel, dilkatini özetlikle, Avrupa'nın bir çok yerinde azn]ıklaİ-
la, meIkezi otoliteler arasrnda hfmanma Potansiyeli olduğunu
düşiindüğü anlaşmazllklar tizerine yoğunlaşhrdl. DiPlomatik
yollarla sessizce faaliyetlerini yiiİüten UAYK Amavutluk, LIırva-
tistan, Estonya, Macaristaı, Kazakistan, KrgzistarL Latviya, eski
Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya, Romaıya, Slovakya ve Uk-
ra},İüa'nm dahil olduğu bir düzineyi aşkın ülkeyle ilgilendi. Mü-

dahaleleri önceİkle, bir Devletin sınırlan içinde sayısal çoğırıluğu
oluşturuİken diğel bir yandan başka biİ Devlette saylsal az]rr]lğ1
oluşturan ulusal/etnik gnıplara mensup bireylerin dahil otduğu
ve dolayısryla her iki Devletin hükümet yetkiIilerini il8ilendiren
ve devletleİarasl geriliİnleİe, eğel henüz bir çahşrna haline gelme-
mişse, potarısiyel ka},nak olırşfuıan durun aı üzerinde yoğunlaş-
m§hr. zira bu tiiİ gerginlikler Avrupa lıtasınrn taİihinin büyük
kısmını belirlemiştir.

UAYK ulusal azün]rklann dahil olduğu gerilimlerin özüne de-

ğinirkeİ! bu soİunlara bağlmsrz, tarafsu Ve işbirliğinden yana bir
aktör olarak yak]aşmaktadıİ. UAYK denetleyici bir mekanizma
olmamakla berat€r; analizlerinin temel çerçevesi ve özel tavsiye-

228
-----.-.--<=_-