Page 66 - Diyarbakır Barosu Türkiye'de Kürtler Barış Süreci İçin Temel Gereksinimler

bir klr]lma noktasl olduğ! qörülür. otoritel rejimin, iç savaşln/ komünizmin veya askeri rejimin
bitmesi, Franco'nun 6lmesi.,. Türkiye'ye bakacak oltrsak, böyle bir kr]lma noktaslndan sd2
edebiliİ miyiz? Kürt 5orununun çok özel bir sOrun olduğunu teslim etmekle biİlikte, tek o mad
ğlnln altlnl çirmek istiyorum. Tabii ki Kürtlere yapllan başka hiçbır gruba yaplimadl Türk!
ye'de; Kürtler için 0HAL diye özel bir ikili hukuk sistemi oluşturuldu, maslm insanlara dlşkl
yediri]di/ ba§na sansür uygulandl, özel mahkemeler kuruld!, Kürtlel sürgün edildi... Öte yan_
dan, 0sman]l'nln son dönemlerinden bu yana, cumhuriyet iar]hi boyunca, devletin iç düşman
o]arak göstermiş olduğır başka 9rup]ar da var. Gayrimü5]imler, A]eViler, solculal.., l915, Val
llk Vergisi,30 6_7 Eylül 0laylan,rı sivas, Maraş, 1980 askeİi rejimi... Bu sürece baktlğimiz
zaman/ bir kllllma noktas görüyoİ muyuz gerçekten? Askeli darbeyi e]e alacak olursak, mese
la askeli rejimin sona erdiği Ve 5ivillelin siyasete döndüğü r983 mü kır lma noktasl? B]r.'devir
teslim"den 5ö2 edilebilirse, yani askelin iktidan siv]l]ere teslirn etmesinden, Türkiye'd€ bu süleç
generallerin takdiri ile Ve onlann uygun gördüğü öiçüde 9erçekleşti, Toplumsal muhalefet nede,
niyle değil. Kaldl ki, ordunun iktidan sivil ere tam o arak teslim etmediğini de biliyorı]z, Bugün
siyasi yaşamlmlzda hala Mil i GüVenlik Kurulu gibi bir kurum Var, ordu talafrndan hazıratl
miş bir anayasayla yönetiljyoruz, askeri darbeyi yapan general]er işiedikleri hak ihlaileri nede_
niyle yar9rlanmalannl engellemek için anayasanün 15. maddesi i]e kendilerine dokunulma2l]k
sağlad]lar. Aynca, ]999 i e 2oo4 aras ndaki ''ateşkey' dönemi de bitti, silah]l çat şmalar yeni
den başladl. DOlaylslyla şu anda bir qeçiş döneminden söz ederniyoruz.

Elbette biİ klrllman n gerçekleşmesini bek emeden adlmlar atl]malldlr Ve at]lacaktür. Ancak
Kürtlerin kabul etmesi gerekiyor ki, şu anda önlerinde çok büyük bir engel Var. içinde bulun-

duğumu, durumun Vahametini görmeyen Veya qörmek istemeyen, ortada barlştan söz etmeyi
gerektirecek bir savaş o duğunu düşünmeyen, Kürt sorununu tipkl devlet gibi bir teİör sorunu
olarak gören oldukça qeniş bır toplumsal kesim Var Türkiye'de. Ve bu kesimin desteğini alma,
dan Kürtier tek başlanna hiçbir şey yapamayacakiar. Dün tanlştlğ]m otel görev]isinin aksine,
Türkiye'nin batüslndaki insanlalın çoğu açrslndan çanşma]ar 9ünlük hayatlar nln bir parçasl
değil. 0nlar b! mes€leyle hiç ilgilenrniyonar. Daha da kötüsü, geçmişte Türklerin aras nda bı]-
lunan Ve Kürt]eridestekleyen a2 sayldakimuhalif kesimin desteği, sabn Ve i19isi9ö2le 9örülür
bir şekilde arallyor. Bu bağlarnda DTP milletveki]lelinin de çok dikkatli olmasl gerektiğini
düşünüyorum. içinde bulunduklaı duruıİun ne kadar 2or o]duğü]nu anllyorum. Ancak, hem
ulırsal hem ullslararasl kamuoyunun Kürtlere ve Kürt siyasetçilere dönük dest€ğinin eskisi ka,
dar güçlü ohadlğl aşikar. Kürt siyasi hareketi, Amerika Birleşlk DeVletleri ve özellikle AVru
pa top]um ve dev]etleri nezdinde sahip olduğu meşruiyet Ve desteğı büyük ölçüde kaybeümiş
durü]mda. 8u, art]k verili o]arak kabul edi]mesi gereken bir durum.
Peki, Verili durumda ne yapmak geİekiyor? sizlelle paylaşacak 5ihirli önerilerim yok ama il_
kese] olarak büyük önem taşlyan bir adümln atlimasü qerektiğine inanlyorum. lJzlaşma, geç
fiş e yül,eşmek, jdaleıin tesi5i/ 9erçeğ;1 ardlnlatl mdl. qibi me5ele,erir (Ln 5orundnu. ote_

Van,k V.rqiihakkünda hkz. Ayhan v4lük vegisive ,.rulkl?ştim" Po ünikaüarü lklanb!]: 1 .liriny ay nlal ,laaü;
^kbl]
Rla|Ball,3hrıi.kü.şlireselüwn']ı9?Jr9rj(istaibul:İdişimYay,na1,2005).
]r 67EylilOlay]anii.gilikapqml,brça,l@içiibkz.Di,kcnv.^.cunhr.irttDii miAz]^hk Pohikalan E sürareiib.i
BcEüan4da6 / t rlJü ol4vl4ü,, rrroL1.11.1rn.a1.1dr /o0o,.