Page 118 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

Çok çok önem]i o]masına .ağmen hiç mahkemenin önüne bu sebeplerle yani
usul şartlan yönünden reddedilen, incelenmeyen başvurular vdl, dstelik bu
kabul edi]ebilirlik koşullanndan bir tanesi ashnda bu usul şartlanyla da çok
jlgi]i değil. Yani usul şartlarl yerine getilseniz biıe, mahk€me bu başvu.u
açlkça dayanaktan yok§un djye.ek .€dded€bilir- Böyle bir ifade val
sözleşmenin en önemli maddesinde. Açıkça dayanaktan yoksunluk diye bir
şey açllmamlş ama uygulamaya da baktlğ,m,zda içtihatlarda aslında burada
mahkemenin, eskiden de komi§yonun işin esaslna girdiğinigörüyoruz, Bugün
reddedilen başvurularda çoğunlukla buna dayanarak ledd€diliyor, Burada
asllnda bi. keyfiIiğe izin veren esasa da gjren esastan takdir hakkı uygulatarak
başvuruyu esa§tan ince]emeyen ama as]ında. Böyle bir yönteme izin Velen bj.
hüküm olduğunu görüyoru". Bu kayda değerdir, Çünkü yapllan başvuruların
büyük bir çoğun]uğu bu seb€pıe r€ddedilmektedir. Başka bİ nokta sözleşme
sisteminin dosya çözüme y€r v€rmesj. Do§ya çözüm uygulamada biliyo.uz
hePimjz. Tazminattan başka geneı]jkle tazminat n€deniyle dosya çözüme
gidjlebi]iyor. Yani hükümet]er başvu.u sahibine belli miktarda Para Ve.erek
davaslndan vazgeçmesinj ya da davayı düşürme§ini sağladl]a.. Bu ne kadar
insan haklanna uygundu.. Bu tartlşülabilir. Oygulamadan da biliyoruz ki
çoğunlukla dostça çözüme gidjldiğjnde bazen insanlar bunu küçük verildi
şeklinde anlıyodaı Tazminata hak kazandlk diy€ bıj yola gidiyollar. oysa
dava düşmüştüı Ölneğin şıJ anda Türkiye açlslndan bakarsak bu insanlaın
yenjden yargılanma hak]arı yoktur. Çünkü bir iptal karan yoktı]ı o baklmdan
da önemlidiı dosya çözİm mekanizmasl. lçerik açl§lndan söyledim as]lnda
sosya] hak]a. yok. Bır §öz]eşmede eşitlik hakk bile yoktur. Eşitlik, sosyal
haklar çok gerj Planda kalmıştür. Hatta aynmcıllk yasağı bile son de.ece
slnırlldlı Ayımcüllk yasağı 2002'ye kadaı gene] bir aynmcılık ya§ağü değildir.
sözleşme çeıçevesinde l2. ProtokoIle ancak genel aynmc|Ilk yasağl
sözleşme si§temine dahil edildi, o da o P.otokolü onay]ayan devletler
açlsından. Herhangi bir aynmcllık yapıldüğında öyle kolaylıkla kabul edilmesi
mümkün değil. o da darİklanndan bir tanesi. au nedenl€ 14. madde
çelçevesinde sorulan sorUya da geleyim uen. Öınegın l4. madde
çerçevesinde Türkiye'ye kaışl yaPl]an başvurı]Iarda çok sıkİkla ileri sİrülen
jddjala.dan bir tane§i cüneydoğuda işlenen ihlallerin, ihlaIe uğrayan kişilenn
Kürt oldukIan gerekçesiyle ihlal edildiği ve bu §6zleşmedeki diğer haklar|n
mesela yaşama hakkl, işkence yasağl gibj bir hakkı. ihlalinden ya da hakkln
ku]]anllma§lnda bİ ayrlmcılük yapıldlğınü ileri sürmüşlerdir bu başvurularda
ama mahkeme ikitür karar verdibu tip başvurularda. Birincisiya ihlalyoktur
dedi fakat o ihtal yoktu. diye verdiği karara bakarsanüz iki sabn geçmez.
Böyle bir ge.ekçe olamaz. "Bu iddiayü kanüttayacak yeterli delil yoktur. Bu
sebeple ihlal yoktur." Diye ka.ar verdi veya incelemeye gerek yoktur, Çünkü
diğer sözleşme hükümleri çe.çevesinde inceleme yapılmüştür diye. B€nim

t 12