Page 92 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

da diğerleri üzerinde siyasal tahayyül dünyasında egemenlik kurma riskini de açlk
blrakacak bir alan. Dolayıslyla biz bunu bir siyasal yurttaşllk haklarl olarak
tanlmlayallm. ve sadece kürt milliyetçiliğinin olumlu ifadesi olarak, olumlu milliyetçilik
ifadeleri olarak tanlmlamayallm. Dolayısıyla kürt milliyetçiIiği olarak değil de, kürtler
ayn| zamanda sadece kendilerinin haklarlnl değil- ki bunu yaplyorlar, yapllmadlğl için
söylemiyorum, DEHAP'|n programlnda Vardl- sadece Kürtlerin dil özgürlüğünü Veya
külıürel haklarInl değil, Türkiye,de külıürel haklarl tanlnmayan herkesin kültürel
haklarlnIn tanlnmaslnI talep edelim. o zaman milliyetçilikten çlkmlş oluruz. Diğer
taraftan, elde ettiğimiz haklarl kendi toplumumuzda zorunlu hale kllmayalım, "Kürt
Vatandaş, çocuğunu Kürtçe öğretilen okula göndel' kampanyasl açmayallm, Çünkü
onu yaptlğlm|z andan itibaren bir adlm sonras|, okulunu, çocuğunu Kürtçe eğilim Veren
okulagöndermeyenehaindamgaslnlbasmakolacaktlr.Buanlamdamilliyetçilikhemen
öbüralanakayabileceğiolgusudurbenimrahatslzolduğum,dikkatliolunmasıçğarısı
yaptlğlm tehlike. Siyasal çoğulluk ilkesi olarak, çoğulculuk ilkesi olarak aynl haklarl
hayata geçirebiliriz. Herkes için geçerli ilkeler koyalım, Elbette bunun sınırları var, Yani
Xalrıp İtirkiye'de 50 kişinin konuştuğu dilde okul yapacağım derseniz güler geçer
insan. Ama Kürtler böyle değil elbette.
Geçmişle hesaplaşmak sorusuyla bitireyim, orhan Miroğlu'nun da söyleyecekleri
Vardlr. Türkiye toplumu- arada birkaç arkadaşla onu konuşuyorduk, Türkiye
toplumunun, Kürtler de dahildir buna, Ermeniler de dahildir, çünkü ylllar boyunca
isİeyerek yada istemeyerek buna maruz kaldılar- Türkiye toplumunun, bütün iertlerinin

oemiyeyim ama ezici çoğunluğunun sorunlarla hesaplaşma, yüzleşme tarzt çok İaz\a
geçmişİ l<urcalamanın iyi olmadığını inancına dayanır, Dünyanın hangi toplumunda
İ"İd,ı. İilrlyorr., "ayıya dalaşmadan çalıyı dolaşmanın" haslet olarak kabul edildiği,
"köprüyü geçene kadar aytya day| demenin" iyi bir şey oIduğunu, 'viğitliğ|n onda
dokuzu kaçmaksa onda biri de hiç görünmemektil' sözüne iyi bir anlam atfedildiği?
Böyle bir topıumsal kültürümüz var. Bunlar elbette uç ve sınırlı örnekler ama bir şeyi
ifaje ediyorİar: biz, şahsi mağduriyetler dışında, sürekli 'tamam, geçmişte oldu bu işlel'
diyereı<, oir daha olmaz umudu taşıyarak geçmişle hesaplaşmanln üzerinden sürekli
sünger geçtik. Darbe yapmlş, binlerce insanl hapse atmlş, anayasayl ihlal etmiş
l<işillre Jaİne yapan generallere aradan geçen 25 yıldan sonra hilA hiçbir şekilde
hukuken dokunulmadlğl başka darbe sonrasl toplum yoktur, Latin Amerika'yl
biliyorsunuz, Arjantin'i biliyorsunuz, Şili'yi biliyorsunuz, böyle bir toplum yok, Niye yok?
yok,
Bu sadece darbecilerin baskıslndan değil, Toplumda da böyle bir talep var mı?
"12 Eylül'le hesaplaşallm" diye ortaya çlksa bir siyasi parti, % 3 oy allr, Yok öyle bir
hesajlaşma. yüzleşmeden korkan bir toplumuz. Üzerini örterek idare etmeyi, "kol
l<ınlır, yen içinde kaltr" demeyi tercih ediyoruz, Kız çocuklarının aile içi cinsel tacizinde
aynl sorunlarl yaşamlyor muyuz? Diyeceksiniz ki Kürtler için bu geçerli değil, mücadele
veriyoıar. Kürtler üzerlerine çok gelindiği için mücadele veriyorlar, Bıçak kemiğe
dayanm,ş, mücadele Veriyorlar. Ama kendi geçmişiyle ve kendi uygulamalarıyla
nesapıaşma konusunda Kürtler hiç de farklı değil, Diyeceksiniz ki şu anda gündemde
değil ama sonuç olarak da orhan Bey'in bahsettiği çok doğru, Geçmişten geleceğe bir

94