Page 55 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

Türkiye, Kürtler için kolektif hakları ret etmede diretiyor. Kürtleri belki ileride gurup
haklarlnl talep etmeye götürür kayg|s|yla olacak ki, azınlık olarak dahi kabul etmiyor.

Klbrls Türkleri, Filistin, Kosovalllar -hata bir yere kadar lrak Kürtleri- için savunulan
kolektif haklarln, Türkiye Kürtlerinden esirgemenin hiçbir hakll gerekçesi Ve makul
açlklamasl yoktur.

3- Dünyada Federalizm ve ulusal Devlet Biçimleri:

Federalizm, kimilerinin gösterdiği gibi ne öcü ne de bölücüdür. Böyle olsaydl, dünya
devletlerinin 1/3 ü federal biçimli olmazdl. ABD, Rusya, Almanya, Güney Aİrika,
İspanya, İsviçre, Avusturya, Belçika gibi dünyayı yöneten en gelişmiş devletler, federal
sistemli devletlerdir.

Ulusal devlet politik bir organizasyondur. Dünya devletlerini, örgütlenme biçimi
baklmlndan, kabaca iki guruba ayIrmak mümkündür. Biri üniter/merkezci, diğeri federal
biçimli devletlerdir.

Esasında federal devletlerde üniterdir. yani tek bir devlettir, ama merkezci ve kattl
değildir.

Ulusal devletin her iki biçimi de standart olmayıp, kendi içinde farklIllklar gösterirler.
Örneğin, Fransa üniter-merkezci bir devlettir, ama bölgelere Ve yerel yönetimlere daha
tazla yetki Vererek kattı merkeziyetçi yanlnl aşmlştlr. Türkiye örneğinde ise, kattl
merkeziyetçi üniter yapl, ayrlca sorun oluşturmaktadIr.

Federal devletler arasında da farklılıklar vardır. Eyalet ve bölgelere geniş otonom
yetkiler tanlmayan, federal merkezci yanı ağır basan (Almanya gibi) Ve otonom
bölgelere daha fazla hak tanlyarak onlar| merkeze karşl koruyan (AVusturya, bugünkü
lrak gibi) örneklerinin yanında, Kültürel federalizm, Veya çok etnikli İederalizm örnekleri
de vardır.

Federa|izm, tabiatl gereği çoğuIcu demokrasiyi, yerinden yönetilmeyi, İederal
merkez ile otonom eyalet Ve bölgeler arasında yasama Ve yürütme yetkilerinin
paylaş|lmasını o|anakh kılan bir yapılanma ve örgütlenme biçimidir.

Federalizm, çok uluslu Ve bu temelde ihtilaflarl olan devletler için en elverişli
sistemdir. Nitekim geçmişte üniter/merkezci bir yaplya sahip ve bu türden sorunlarla
yüzyüze kalan bazı devletler (Belçika, ispanya) federalizmle sorunlarlnl çözüm yoluna
koyup giderebilmişlerdir.

Kötü örnek olarak gösterilen eski SscB, Yugoslavya Ve Macaristan modelleri,
esasen İederalizm yönünden değil, eşitlikçi olamayan, kattl merkezci Ve dayatmacı
ideolojik yönetim anlayışından dolayı sorunlu hale gelmişlerdir.