Page 53 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

Bir topluluğun ne olduğu konusunda en başta o topluluğun kendini nasll tanlmladlğl
önemlidir. Bunun tersi, dışardan belirlemecilik Ve halkln kolektif iradesinin hiçe
sayllmasl olur.

Kürtler, kendilerini bir millet olarak görüyor Ve bunun kriterlerine de sahip bulunuyor.
Türkiye ise, Kürtlerin halk gerçeğini ret Ve inkar etmede lsrar ediyor. Kürt sorunundaki
tlkanma esas olarak bundan kaynaklanlyor.

Kürt sorununun tanlmlna Ve çözümüne ilişkin olarak ortaya atllan Kürt realitesi,
Anayasal vatandaşlık, Kültürel haklaı alt kimlik üst kimlik, Demokratik cumhuriyet, Kürt
sorunu gibi tanlmlamalaı örtülü kavramlar olup, hem sorunun adlnl Ve özünü bir bütün
olarak ifade etmede, hem de adil Ve köklü bir çözüm bulmada yetersiz kaldlğl ortadadlr.

Bu görüşlerin bir genellemesini yapmak gerekirse, ortak paydalar| ağlrllkll olarak
bireysel haklar oluşturmaktadl r.
Bireysel/azınlık haklar|nın sağlanması yönündeki talepler, yeterli olmasa da,
küçümseyerek ret etmek doğru bir tavlr olmaz. Bireysel bazdaki hak|arln, örneğin
Kopenhag Siyasi Krilerlerinin sağlanması, Kürt sorununun demokratik çözümüne Ve
toplumsal barlşa büyük fayda sağlayacaktlr.
Ancak, Kürt sorununun kallcl çözümü, bireysel Ve azınlık hakları ile s|nlrll oImaylp,
bunların yanı sıra, kolektif haklar|nln tanlnmasI da gerekmekıedir.

l\ileşruiyetini Türkiye'nin de doğrudan Veya dolayll olarak taraf olduğu ulusİar arasl
sözleşmeler hukukundan alan (Amerikan Bağlmslzllk Bildirisinden başlayarak, MC' ne
kaynakllk eden Wilson Prensiplerine, BM şartlnln 1. ve 55. maddeleri ile BM'lerin

ikizler sözleşmesi başta olmak ülere 1514, 2621 ve 2625 sayılı GK kararlarl Ve
Kopenhag Siyasj Kararlan) kolektif haklar, bir halkın kendi ekonomik Ve kültürel
yaşaml, siyasal yönetimi Ve ge|eceği konusunda kolektif iradesini ortaya koyma Ve
kullanma hakkldlr. Bu hak ifadesini Halklarln kendi kaderini tayin etme? ilkesinde
buluyor. Her halk içan olduğu gibi, Kürt halkı için de, bu kolektif hak Vazgeçilmez Ve
ertelenemez temel bir haktır.
Bilinmelidir ki, dünyada bir çok halk kolektif haklanna bu yolla kavuşmuşlardlr.

Franko İspanyasında aynı Kürtler gibi, varlıkları yarım asır inkar edilen Bask,
Katalan Ve Galiç halk sorunlarl, 1978 ylllnda taraflarln düzenledikleri yeni bir anayasa
ile çözüme kavuşmuş, ispanya bugün barış içinde dört bölgeli, dört dilli Ve dört otonom
idareli bir federal devlet olmuştur.

Hakeza son anayasa değişikliği ile BeIçika parlamentosu, Belçika'yl oluşturan
Valon, Flaman Ve Alman topluluk|ar|ndan oluşan çok uluslu federasyonu geliştirerek
toplumsal barlşlnl sağlamlştlr