Page 57 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Hukukun Üstünlüğü Seminerleri

uzlaşma yoluyla, köklü anayasal Ve yaplsal reformlar|n yap|lması temelinde mümkün
olabilir

Bu perspektitteki reform pro.jesinin köşe taşlarlnl çoğulcu Ve katılımcl demokrasiye
geçişi sağlamak, farkll ulusal, kültürel Ve inançsal kimliklerin Varllğlnl tanlylp, onlarl
yasal ve kurumsal güVencelere bağlamak, merkeziyetçi, monist devleİ yaplslnl terk
edip, federalist bir yapllanmaya yönelmek oluşturmaktadlr.

Bu ana eksenler üzerinde oluşacak yapılanma Ve şekillenme nasll olmalldlr, diye
sorulacak olursa; önce çoğulcu demokrasiye geçiŞi sağlayacak geçici bir anayasa
yapl|mall, bu çerçevede hertürlü düşünceye örgütlenme özgürlüğü tanlnmall, Kürt Ve
diğer kimliklerden partilerin kurulmasl önündeki engeller kaldlrllmatldlr. Buna genel bir
siyasi af ile birlikte yerel Ve genel seçimlerin yapllması eşlik etmelidir. Arkaslndan etnik
köken Ve anadil kriterleri temel allnarak bir sayım yapllarak Türkiye'nin etnik
coğratyasl, özellikle Kürt nüİusu tespit edilmelidir. Sonra yeni bir anayasa haz|rlamak
üzere, tüm parti Ve çevrelerin katılacağı bir uzlaşma Ve diyalog platformu
oluşturulmalldlr. Aşağl yukarl son iki ylldlr lrak'ta tan|kllk ettiğimiz süreç Ve geIişmeler
izlenecektir.

Yönetsel Ve Valandaşllk kavramları teklik öğelerden arlndlrllarak, ortak kabul
edilebilir hale getirilmelidir.

üniter- merkeziyetçi devlet yapIslnda değişiklikler yapllarak devlet slnIr|arl dahilinde
yaygın bir İederatif yapllanmaya gidilmeli. Merkezin yetkileri buna uygun olarak
sln lrland lrIlmalld lr.

Federatif bölge Ve eyaletler düzeyinde merkeziyetçiliği önlemek için il Ve yerel
yönetimlerin yetkileri artlrllmall.

Gerek tarihsel slnIrlar gerekse yapllacak etnik köken Ve ana dil saylm sonucuna
göre Veya yapllacak bir reİerandumla-Kürtlerin çoğunluk oluşturduğu Kürdistan
bölgesinde otonom bir bölge oluşturulmall. Otonom Kürdistan bölgesi, tarihsel
geçmişiyle uyumlu adlnl, yetkilerini, organlarlnl bu organların oluşumu Ve işleyişi gibi
konulan içeren, federal merkezi anayasa i|e uyum içerisinde Ve kendi bölgesinde
referandumIa kabul edilmiş anayasasl oluşturulmall.

Federal Büyük Millet Meclisinin yanlslra, onun yanlnda yasama yetkisine sahip
Kürdistan bölge meclisi Ve yürütmesi olmall. Yerel düzeyde yetkileri olan, eyalet/bölge
yüksek mahkemeler ve diğer idari kurumlar o|uşturulmalldır.

Federal devlet s|nlr|arl dahilinde konuşulan tüm diller, ülkenin tarihsel ve kültürel
zenginlİğinin önemli bir parçasl olarak kabul edİlmelidir. Türkçe'nin resmi olmaslnln
yanlnda, Kürdistan bö|gesinde Türkçe'nin yanlnda Kürtçe de resmi dil olmalıdır. Bu ıki
dil dlşlnda ka|an ülkedeki tüm diller yasal koruma altlna allnmalldlr.