Page 110 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

YENi ANAYASAARAY

komisyonunda bir dizi temel talep iteri sürmüştfü, Nasıl bir anayasanın
u"ni U1, unuv".u olaUil.ceğiyle adına }aIaşır yent bir ana}asayla olabilc-
cegılle ilgilİ. Fger bu 1eni un]uIlalı ıaşıma)an bir yenı analasa 11ı11-
caksa, bu aslünda 1.2 Eytül anaya,asının biral rc\l1e edıldıgl ı urı(ıye nün
^.rrr.*,l,t geleneğinln iizerine otrıfduğu,il,s olan devleıçi, \e,a}etçi,
beltı hira./ daha yumuşaıarak ıfade edtldıgi
.İİİİ
leniden
"""r"İr,"
bir anayasa haline gelecek.
Simdi birinci ıaten tahl l,i Vaıanda)llk talcbl. Türki}e'de bili}or(unuZ Va-
i nau,ıı< la cok utanç rerici b,r biçımde bence çiinlü dünyantn bir çok
lerinie anık ıatandaslık ana}a5a,la dahü lanımlanml}or, Vatanda>IıL la-
;amen teknik bir onaklık hukuku. bir arada yaşama hukukuna dönüştü-
,liı.ii, au.r.au, Yaııi l8. Yü,,yıl le lo. Yü/yıt boüunca kurumsallaşmış
d,, de!leıe üyellkler kulübü. hir ulus devleıinın hakim etnlk
"i"" "ı", bir durumda, Vatan-
grubuna ait otmak fatan meselestnden çok çıkmış
f,aslık. dUnvanın bır çok yerindğ ana}a:al çot kijlrurlü \aıandaşl,k g,bi
meseleler uanışıtıyor. Türklye'dğ çok uüanç \erici bir bü!imde hala \aıan-
Ju.1,1._ ru.l uırnaur, olüak illde e,liliyor, tsirinci en ıemel ıalep labi ki
ıaiandaşlıgln notr bli dille yalllma§l. Türklük oIafak değit de Tiirkr}e va-
tandaşı olarak yazılmasıydl. Çok teşekkiir ederim,

ikinci mesele ikinoi temel mesele; yeni anayasayt gerçekten yeni yapacak
iemel taleple.den bni arklı dit, kültiir ve etnik guplar|n önce var olu§la-
.,n,n. .o-u t..et haklannrn tantnması. Temel hakları denince neyi kast
edivorrrz? Burada sadece basiıçc bir yasağı kaldırmaktan söZ etmek doğru
odaz, Burada asılnda Tiirkiye'dcki çeşitli farklı gnıp]arın kendi dillerin-
de vasam hakkından bahsedİloruz. Bu. uluslarara,ı belgelerde bu ıcrmi-
noloiıvle secivor Anadtlin de yaşam hak-L.ı, Bu sadece dediğim gibi 1ı-
."p,n Lıai.iı.u", deği!. eğitim alabitme. kendi ana dilınü gelişüirm( le

hıiıunla kamu hızmeıi ı erebl lme. kamü] hilmetiaIabilme gibi meselelerin
tanınması ve garanti altına alrnması, yeni anayasa da,

ikinci önemli talep kiimesi bununla ilişkiliydi, Üçiincü önemli talep kü-
mesi biz onun adı;a "demokatik özerkliP diyordutç ama başka ideolojik
tirrri kurumlar baska isimler verebitir. Ama her du,umda güçlü bir ade-
m1 merkeziyeıçilil. Yani liİki)e'nin çok kesk,n ve çok kdıü bir merke-
,ireıcl vaoisı var. Bunun içinde ldari resalenen ıutrrn da, mall resaleıe
'S;rn
Ü"İ, U,rçor Uoyıııu raı. Bunlann ıasfiye edılmesi re gerçek bir
ademi merkeziyetçiliğin belkj bütün detaylartyla olmazsa bile en €zından
bir niveı olafa. bir göİleıge olarak 1eni ıırıayasa}a yazılması, Bi/im BDP
olarai onerdigırnjz şel. b-olge partamenıolarıydl, Yanj yasa yapma yeıküsi
de olan bötge parlamintolarınln oluşmasıydı- Ama ben bunu bir_tart§ma
olarak görüloıdum, kişisel olarak. Yani burada illa bu model olmah de-
mekteriote, Tiirkiye'nin çok kültiırlü, çok etnikli, çok dilli yaprsrna uy-

108