Page 133 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

!!ei o!m: Ğ ço&l.dd l}ı
^AFg

"x ş€ıeşmrş de},tınly'e ıalt[ğın dlnln bıle giivmce3t olJnrsı 8eİ€ıdİken ıriye My-
le cldn de de},tmlntzle §anld farldı bır diffıılç gıbt ve}a dln düşmaıılığ ş.ldtnde }o_
rüİİılİnryoİ, bu yoruİ ım.dan rant sasa)mıılar l.tırılefdlr? Bu çok önemli bir soru_
dur. Biz gene[ik]e başörtüsü ve Ktirt sorunu ile ilgili tanüşmalar sanki ıki farklü felsefi
düşünce arasında cereyan eden tartüşma]aİmış 8ibi ya da sadece iki farul yaklaşlmtn
ürünüymüş gibi tartışıyoruz. ola},ı hiç maddi ve slnıfsa] bo}ıltuyla tartışmıyoruz. Bu
yan]rş bir şey, çünlü olayrn 8erçehen maddi ilişkiler boFrtu var. Bir sonraki soruyu
da size aktata},tm ve bu her iki soruya ilişkin cevabım| birleştirerek vereyim: 'ryıpd_
mıyı çalrşılan dtn ve vicdan konusundsİt ıartrrmalar ve 8trlşlİ er öz€[ de cHP

nerdtnde cuİnhuİly€dn İfirafırJnlannı orıadan kaldüma ş.İltnde ta nıl6 yor.
Bu b.ğhmdı cHP mftetvek ı cının Aİ man'ın ltPkistni nas dğğerlendtİiyorsu-
nuz?" Şimdiburada sınlf§altüğı görmekgerekir, Dikkat ederseniz "curİüuriyeıin kaza-
nıIİ an kayboluyor" diye en fara sesleri ç&anlar, feryat edenler genellikle alt sın|flar
Ya da orta sınıflar değil, üst sınıllar. Ankara'da yaşayaİlar bilir|er; Çinçin Bağlarında,
samanpazaİü'nda yaşayan insanlar hiç böyle "Bu kazanımlat ka}üoluyor, ma-tüvoluyo,
İuz" diye bir gösteri fa.lan yapmazlar. Genellikle gösten, Kava_klrder€, Çanlaya, Anıtte,
pe civaİlannda olrıt, Bu da ola}ın s,n,fsal bo},ırtu oldugunun karütıdır.
"M€vflt anıya§ıda tnınç hiiElyeü siiz İonüu, büıun yaıırnda ıbsdeı hlirt|}?_
dnln de anayarada r€r almüı ne tiir iahncaıır 8ctldr?" Bunun saİıncasnı anlaya_
madm; ibadet hiirnyeti de din ve vicdan hürriyetinin bir parçasldır ve bir başka insanı
ibadete zorlamadıts sürece herkes ibadet edebilir.
"Gcçcnlerde medyıda çürıı'sokaİ ona§rnda namar' lfsdesınl nos değerlen_
dtİtyorsunuz?" Bence ulaşım özgürlügiine eng€l o]Jnadüğı siİece, yani birisinin bir
yerd€n bir yere gitmesine engel olmadl$ süİece ma}ısuru yok. Ben bunu iık defa }ırrt
düşmda, Amerika'da George Ma§on Üniversitesinde, görmüştüm, biryerde biriböyle
bir şey serdi yere ve hemen onun ijzerinde namirz krlmaya başIadı. Şaşırmıştım, çünkü
orada Müslüman öFencilerin namaz krlabileceği yerde Vardı ama anladlpm kadanyla
üzaktaydı, orada namaz ını ranadıkla kldl v€ herkes yanmdan gelip geçti ama kimse bir
şey demedi. Bizbazen çok normal birha}kın kuIlanımlnı garipseyebiliyoruz. o da ve-
rili durııma alıştr dtBmüzdan ka}naklanüyor. oysa normal bil şey bu, bir insanın ana
dijini konuşmasüru garipseyenter de var bu lilkede, ya da bir misyonerin kendi dinini
yaytna çabasınl da garipseyenler Var. Mesela "Misyon€flik yapıyormuş" diye garipse-
verek söylüyorlat. oysa bıı, onun en temel hakkldır, yapacaİ tabii, hakkdıf- Bir insanı
zorlamadıgü sürece Incil dedağıtu, başka birşeydeyapar.
"AKP hiikiim€ttnl Kemılt§. lalkllğ ve dtnl blİ Potada €rlt€İ€k yenl bır Tfük mıl-
ltyetçillğne r2rİ n h.zırladığDı dürünüyoİ m$unuz?" Düşünmüyorum, bu ağür bir
süıçlama v€ya en azından bu8ili için kanütlan yok, Dahası çok nu bir şey bu; dini öZ
8ür]ükler alanünü genişleterek Türk milliyetçiliğine insan nasıl zemin hazürlar? Bunun
izah oditnesi gerekir, Kemalist laikliİledini birpotada eriımekneölçüde mümkiindür