Page 43 - Diyarbakır Barosu Yeni Bir Anayasa Da İnsan Haklarına Yeni Bir Bakış

s...hıt §.vlft (H.iİri.h 8öl| stift!||r o.m.ği)

Yeni bir anayasayla insan haklarlna yeni bir baklş çerçevesind. gerçekl€ştirdiğimi2 toplantlar
dizi5inin ikincisi olan "Haklal Rejimjne 0z9ürlükler Eks€ninden Bakmak, Klasik Haİlar"
başlllll toplantmıza hoş geldiniz diyor ve 5aygllanml sunuyorum.

saygld€ğ€r konuklar, izninızle öncelıkle sizlere bugünkü toplanfumlzln içeriği hakklnda genel
bir bjlgj sunmak istiyorum. Hepinizin de bildiği üzere anayasa, bir devletin kuİumlarlnln nasll
işleyec€ğini belirleyen, y]rttaşlain temel hak ve öz9ürlükleİini gı]vence altlna alan yazıll bir
be|qedir, Fakat inqiltere gibj yazllı bir anayasaya sahjp olmayan devl€tler de mevcuttur. Bu
ülkede temel kUrumlannln işleyişi yüu lerce yllllk geleneklere, yasalara dayanan teamüllü bir
anayasa 5öz korüusudul. Günümüzdeki anayasalann çoğu yazılt ve bütünsel belqelerdir; fakat
bir ılkenin yazllü bir anayasaslnln olması o ülkede g€lişmiş bir d€mokrasi ve hukıJk d€vletinin
var olduğu anlamlna gelmemekt€dir.
Ülk.mizde anayasal düzen, darbel€rle slk 5lk asklya allnmlş/ tlpkl 196l Anayasa9 9ibi, bu-
gün yürürlükte olan ve bu yll 25. senesini dolduran l982 Anayasasl da darb€lerle işbaşına 9e,
len askeri yönetimler tarafından hazırlanmlştr. Avrupa Birliği uyum 5ür€ci bağlamlnda ger,
çekleştirilen değişlkliklere İağmen mevcut anayasanın hala bazl alanlarda büyük boşluklar
içerdiği ve ülkemiz ihtiyaçlanna cevap vem€diği görülmektedir. oaha önceki toplantlnlza ka,
İlan Dicle ğniversitesi l]t]kuk Fakültesi'nden Prof. Dr. Fazll Hüsnü Erdem yürürlükte olan
anayasayl ravize etmey€ yönelik yapllan değişiklikl€rin durumu daha da içinden çlkllmaz bir
hale getirdiğini belinmişti. Ülkemiz açlslndan yapllmasl g€reken| çağln gereklerine uygun, in-
san hak v€ öı9ğrlüklerini merkeıe alan, yeni bir anayasayl hayata geçiİmey€ çallşmaktır-
1982 Anayasa§(nln yürürlüğe 9irişinin 25. ylll olma§ı Ve Türkiye'de mevcut olan anayasa tar,
tlşmalan nedeniyle, Diyarbaklr Barosu'yla birlikte g€rçekleştirdiğimiz toplantılanmlzla, d'-
mokratik yöntemlerle hazlrlanacak yeni sivil bir anayasa için mevcut eksikliklerin giderilmesi
Ve geliştirilmesi yönündeki önerileri irdelemek istiyoruz,

Yen bir anayasada insan haklanna yeni bir baklş çerçevesinde gerçekleştirdiğimiz toplantılar
dizisinin ikincisi olan "Haklar Rejimine özqüİlükl€r Eks€njnden Bakmak: Klasik Haklar" ko-
nulu bu toplantlmlzda insan Haklaİı Evrensel Bjldirgesi'nin 3, ve 2ı, maddeler arasl çerçev€-
siflda belirlenen ve "birinci kuşak haklar" olarak da adlandlrılan klasik haklar açlslndan ana-
yasa konusunu tartlşmaya çallşacağlz. Türkiye'nin demokratikleşme sürecine katklda buluna-
cağlnı düşOndüğümüz toplantlmlzln başanll geçm€sini diliyorum,

Lav.nt K6ka.
ı982 Anayasasl, biİaz önce konuşan arkadaşlmlzın da belirttiği üzere yaklaşlk son on ylldlr,
ama özellikle de 2ool'den bu yana çok önemli demokratikleşm€ refomlarl geçirdi, ı/levcut
birçok madde değlştirildi ve iyileştirildi. Ancak ana felsefesi ve temel yaplsl demokİa5iyle pek
uyum içind€ olmadlğlndan bu değişjklikler asllnda anayannın kendi içinde v€ o anayasadan
türemiş olan m€v.uat açlslndan ciddi olarak biİtaklm tenakuzlar, çeljşki|erl tutaİslzlıklar ve-