Page 232 - 2018-2021 Çalışma Raporu

“eylemlerin belirli bir yoğunluğa ulaşmış olup, bu eylemlerin şiddetli fiziksel veya ruh-
sal acıya sebep olması, gerçekleştirilen eylemlerin kamu görevlisi veya onun teşvikiyle
bir başkası tarafından kasıtlı olarak gerçekleştirilmiş olması, bununla birlikte kişiden
bilgi edinmek veya cezalandırılmak amacıyla, yapılmış olmasıdır. Bu kriterlere bakar-
ken kişilerin yaşları, fiziksel durumları ve olaya ilişkin veriler birlikte değerlendirilip
karar verilmektedir.

Onur kırıcı muamele ve ceza, insanı başkalarının gözünde küçük düşüren eylem ve
cezalardır.
İnsanlık dışı muamele ise yoğunluk olarak işkenceye ulaşmayan eylemler olarak tanım-
lanmıştır.
Konu ile ilgili CMK m. 93 ise“Yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere
nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bü-
tünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe
takılabilir.” şeklinde düzenlenmiştir.Gerekçesinde ise (TASARININ 133. MADDESİ
KANUNUN YASALAŞAN METNİNİN 93. MADDESİNE KARŞILIK GELMEKTE-
DİR.)
MADDE 133 - Madde yakalanan veya tutuklanan kimseye, bir yerden diğer bir yere
naklinde ne gibi koşullarla kelepçe takılabileceğini göstermektedir.

1. Kişinin kaçacağı hususunda kuvvetli emareler bulunması,
2. Kişinin kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından teh-
like belirttiğine dair emarelerin varlığı, durumunda kelepçe takılabilecektir.
Tasarının 1 inci maddesinde de belirtildiği üzere, zorlayıcı tedbirlerin ancak zorunluluk
hâlinde uygulanmaları mümkün olduğundan, kelepçe vurulması gibi aslında onur kırıcı
bir işlemin ancak bu hâllerde uygulanması Tasarı tarafından öngörülmüştür.
Yakalama yönetmeliğinin 7.Maddesinde;Yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer
bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve be-
den bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde
kelepçe takılabilir,demektedir.
Yukarıdaki mevzuat ve uluslararası yargı kararlarından da açıkça görüleceği üzere in-
sanları başkalarının gözünde düşürmek amacıyla kelepçe takılması onur kırıcı bir dav-
ranış olarak değerlendirilmektedir. Nitekim kelepçe zorunlu olmadıkça takılmamalıdır.
Kanunda yazılı olan belirtilerin varlığı bulunmadıkça kişilere kelepçe takılmamalıdır.
Mümkün olduğunda kelepçe ile dolaştırılmamalı, insan haklarına saygılı davranılma-
lıdır.

Sayın Mahmut ALINAK kamuoyu tarafından bilinen,tanınan saygı duyulan biridir.Gö-
zaltında ve adliye içerisinde kendisine yönelen gayrı hukuki,gayrı ahlaki tutumu şiddet-
le kınıyoruz. Sayın Mahmut ALINAK derhal serbest bırakılmaldır.

DİYARBAKIR BAROSU İNSAN HAKLARI MERKEZİ, ŞIRNAK BAROSU

231