Page 179 - 2018-2021 Çalışma Raporu

likeye sokan bir takım eylemler ortaya koymaktadırlar. Osmaniye T Tipi Kapalı Ceza
İnfaz Kurumu ve Maraş ilinde bulunan Türkoğlu Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpusların
hapishanelerde yaşanan hak ihlallerine karşılık açlık grevi eylemi başlattıkları bilin-
mektedir. Yaşamlarını tehlikeye sokabilecek eylemlerden mahpusların kaçınması gerek-
tiğini belirtmekle birlikte, mahpuslara insan onuruna aykırı muamelede bulunan perso-
nele cezai sorumluluklarını tekrar hatırlatmak istiyoruz.

5. Mahpuslar tarafından gönderilen ya da dışarıdan gelen mektupların Kürtçe olma-
sı ve Kürtçe tercüman bulunmaması sebebiyle cezaevi idaresi tarafından mahpusların
dilekçe, iletişim ve haberleşme haklarının engellendiği belirtilmiştir. AYM’nin birçok
ihlal kararına rağmen bazı günlük yayınların sistematik ve keyfi bir şekilde mahpuslara
verilmediği tarafımızca gözlenmiştir. AYM kararları bile bu keyfi uygulamayı engelle-
yememiş, yargı bir kez daha yürütmenin kötü uygulamaları karşısında çaresiz kalmıştır.

6. Birçok cezaevinde görüşe (Açık ve kapalı) gelen mahpus yakınlarının cezaevi girişle-
rinde sürekli taciz boyutuna varan, sıkı bir şekilde ince arama olarak tabir edilen şekilde
üstleri aranmaktadır. Bu uygulama özellikle kadın görüşçüler üzerinde uygulanmakta-
dır. Ayrıca mahpusların açık görüşlerde aileleri ile yan yana oturmalarına izin verilme-
diği, karşı karşıya oturtularak araya bir masanın bırakıldığı ifade edilmiştir.
Ceza İnfaz Kurumlarında Yaşanan Hak İhlallerine İlişkin Öneriler

1. Herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı, Anayasal güvence
altındaki en temel haklardandır. Mahpusların tedavilerinin düzenli bir şekilde uygun
koşullarda yapılması sağlanmalı; tedavisi yapılmayan hasta mahpusların hekime ve
sağlık birimlerine ulaşmada hızlı ve etkin bir şekilde hareket edecek kurumsal mekaniz-
malar oluşturulmalıdır. Bu bağlamda sağlık sorunları nedeniyle tahliye olması gereken
mahpusların, mevzuat ya da Adli Tıp uygulamaları gibi engellere takılmadan tahliyeleri
sağlanmalıdır.

2. Ceza infaz memurları ve hapishane idarelerinin olumsuz ve hatta suç teşkil eden tu-
tumlarının önüne geçmek için etkili bir denetim mekanizması oluşturulmalı; baroların
ve diğer hak örgütlerinin de bu denetim süreçlerine aktif bir şekilde katılmaları sağlan-
malıdır.

3. Cezaevi personelinin mahpuslar veya ziyaretçilerine yönelik suç teşkil eden fiilleri
nedeniyle sorumlular hakkında etkin, şeffaf ve etkili idari ve adli soruşturma yürütüle-
rek cezasızlığın önüne geçilmelidir.

4. Savunma hakkının etkin bir şekilde kullanılması hususu ceza hukuku açısından haya-
ti derecede önem taşıdığından bu hakkı ihlal eden her türlü keyfi uygulamadan vazge-
çilmelidir. Mahpusların yargı yetkisi dışındaki yüzlerce kilometre uzaklıktaki cezaevle-
rine nakledilmeleri; hem adalete/avukata erişim ve adil yargılanma hakkı, hem de aile
hayatına ve özel yaşama saygı ilkelerini tümüyle ortadan kaldırmaktadır. AİHM’nin
yakın zamanda bu uygulamayı sözleşmeye aykırı bulan kararına rağmen devam eden bu
uygulamaya derhal son verilmelidir. Yanı sıra anadilde savunma hakkının etkin şekilde
kullandırılması sağlanmalıdır.

178