Page 11 - Menfi Tespit

İCRA TAKİBİNDEN ÖNCE AÇILAN «OLUMSUZ (MENFİ) TESPİT DAVASI»NA AİT…
2 3
hukukî bir yararı olması» gerekir. Örneğin; alacaklı, borçlunun
gününden önce ödediği ve fakat borçlusuna iade etmediği senedi tahsil
için bankaya vermiĢse, borçlu bu durumda, «tahsile verilen senetteki
borcu ödemiş olduğunu» belirterek ya da “kumar/bahis borcu olarak
düzenlediğini bildirdiği senet hakkında” olumsuz tespit davası açabilir.
Keza, alacaklı olduğunu ileri süren kiĢinin gönderdiği ihtarnameden
sonra, alacaklıya böyle bir borcu bulunmadığı kanısında olan borçlunun
«borcu bulunmadığını tespit için» açacağı olumsuz tespit davasında,
4
davacının hukukî yararı vardır.
«Hâmile karĢı» açtığı olumsuz tespit (senet iptali) davası redde-
dilen keĢidecinin, «cirantaya karĢı» olumsuz tespit davası açmakta
hukukî yararı vardır. Çünkü, hâmile karĢı senet bedelini ödemek zo-
runda kalan borçlu, bu ödemeden dolayı, borçlu olmadığını tespit et-
5
tirdiği cirantaya karĢı, elindeki bu ilâma dayanarak rücu edecektir.
Buna karĢın, açılmıĢ ve görülmekte olan ya da açılacak bir davada
iddia ve savunma kanıtı oluĢturacak bir senet hakkında ayrı bir mah-
6
kemede olumsuz tespit davası açmakta hukukî yarar yoktur.
Keza, borçlunun «kendisinden istenen alacağın zamanaĢımına
uğramıĢ olduğunu» ileri sürerek olumsuz tespit davası açmakta hukukî
yararı bulunup bulunmadığı -ileride ayrıntılı olarak belirteceğimiz gi-
7 8
bi- tartıĢmalıdır.

2 KURU, B. Ġcra ve Ġflas Hukuku, 1988, C:1, s:471 – KURU, B. Tespit Davaları,
2. Baskı, 2010, s:28 vd. – KURU, B. Ġcra ve Ġflas Hukuku El Kitabı, 2. Baskı,
2013, s:352 – KURU, B. Menfi Tespit Davası ve Ġstirdat Davası, 2013, s:24 –
POSTACIOĞLU, Ġ. Ġcra ve Ġflas Kanununun Muaddel Hükümlerine Göre Menfi
Tespit Davası (ĠHFM. 1967/2-4, s:826) – POSTACIOĞLU, Ġ. Ġcra Hukuku
Esasları, 1982, s: 257 – ÜSTÜNDAĞ, S. Ġcra Hukukunun Esasları, 2004, s:136
vd. – KURU, B. Ġcra ve Ġflas Hukuku (Ders Kitabı), 2016 s: 145 vd.
3 Bknz: 6. HD. 18.12.2012 T. 10907/16882; 19. HD. 20.03.2012 T. 10804/4553;
15.12.2011 T. 5820/15869; 03.10.2011 T. 10289/11788; 28.09.2011 T.
9173/11540; 04.05.2011 T. 13070/6126; 08.04.2010 T. 9953/4137; 4. HD.
25.2.2004 T. 12950/2195 vb. (www.e-uyar.com)
4 Bknz: 11. HD. 2.2.1988 T. 5718/469; 13. HD. 18.3.1985 T. 441/1792 (www.
e-uyar.com)
5 Bknz: 11. HD. 18.1.1988 T. 5330/5 (www.e-uyar.com)
6 Bknz: 11. HD. 10.11.1981 T. 6510/7103 (www.e-uyar.com)
7 KURU, B. age. C:1, s:472 – KURU, B. El Kitabı, s:353 – KURU, B. Menfi
Tespit Davası ve Ġstirdat Davası, s:27 vd. – KarĢ: POSTACIOĞLU, Ġ. age.
s:261, dipn. 26 – PEKCANITEZ, H./ALTAY, O./ÖZKAN, M. S./ÖZEKES,
M. Ġcra ve Ġflas Hukuku, 11. Bası, 2013, s:239
8 Bknz: 11. HD. 14.3.1983 T. 1143/1171 (www.e-uyar.com)

11