Page 61 - Diyarbakır Barosu Sempozyum Ab Sürecinde İnsan Hakları Demokratikleşme Ve Uygulama Sorunları

sözleşmelelinde tanımlanmaktadür. cünümüzde biIjnen telörizme karşü savaş
hali, yasal kolumanün yeni bir amacı gjbi görünmektediı Finlandiya devlet
yetkili]eri, anayasaya göre anayasada tanımlanan baz| temel hakıa.l
korumayl galanti ediyorlal. Finlandiya anayasasındaki baa temeI haklar
Avrupa lnsan Hak|arı sirzleşmesi jle parale]]ik taşlyor. Bazı durumlarda ise
bizim anayasamEdaki bazı maddele., daha geniş haklar da tanüyor AvruPa
Birliği lnsan Haklan §rz]eşmesinden. cera hukuku bu hakları korumantn bir
yoludur ve devl€tin bu konuda güç ku]lanabileceği imkanını da devlete verir,
cüç kullanma haklarü genellikle suistjmal edjlen bil husustul, Bu yılzden ceza
hukukunda bu konuda bazü pren§ipler 962 önüne allnmalıdlr. Bu
prensiplerd€n birisi değelIerin korunmasl Prensjbjdjı Değe.le.in korunmasl
Pren§ibi ceza hukukuy]a ilgili toPlum tarafından değerli algl]anan bazü
değelleri korumayl kendine temel a]maııdl., TopIumun değerlerj
gözetilmelidir, BıJ değerıer bjreys€l hak]ar ya da oltak değerler oİabi]j.. Hangi
değer]e.in bireyse1, hangj]erjnin müşterek olduğu konusıl ise tartrşı]abilir,
Yalnlzca ahlakj bir taklm değellere dayanmamalldıı ceza yasalan genelde
toplumun hassa§ olduğu konuIalla ilgi]idjr ve toPlumun ahlaki değerleriyle
j]gi]i olmalıdü.. Fakat saoduyu bütİn bu davaıara ve maddelere uygulanamaz.
Fin]andiya'da ahlaki ceza müeyyjdelerinin hayata geçirilmesi İ]e ilgili olarak,
bazl Hüristiyan par]amenter]erin lezbiyen çiftlerin çocuk sahibi olmalannl
önlemek için kanun teklifi vermeleridiı Adalet bakantlğımüz bu olaya
müdahale €tmiş ve bu 6ne.j kabul edilmeden geri çevrilmiştir. Bu tü. hak
kı§ltlamalannln kabul edilebilil olup o]madlğı da §olgu]anabi]ir. Me§ela bu
çiftlere yardlm etmek isteyen doktorlann hakla.ını klsıt]amak kabul edilebili.
mi? Bu doktorlar cezalandlrt]abilh mi? Yani meşrujyet prensibi, ceza yasası
yaParken dikkat ediımesi gereken €n önem]i husustur, Burada da akllclİk
prensibinden bahsediyor. ceza hukuku yapmaksa devIetin kullanabj]eceöi
son çözümlerden bjrisi olmahdlr, ln§an haklann, baa ceza yasalaıy]a
klsüt]amak, eğeı diğe. işleml€rle bu başarııamıyorsa bu işlem uygulanmalldlr.
Politjkala. bazı şeyleri cezaj müeyyideleri uygulamakla top]uma barl
hususlarl söz veriyorlar. Bir ya§a çıkartlılrken bir akl]cl]lk
']gili prensjbi ihma|
edjliyor ve bu da ceza yasalannda bir taklm €nflasyonlala sebep oluyor. Eğer
her şey yasaklanlrsa hiçbi. şey yasaklanmaz. Bu.ada yasal olma
Pr€nsjbinden bahsedjyor ve Finlandiya Anayasaslnın 8, maddesini açıkladl.
Bu maddede hjç kimse eylemin yaplldlğl zaman diliminde cezasl yoksa,
bundan dolayı suçI! değildi. ve c€za]andl lamaz. Yasada öngö.üldüğünden
daha fazla ceza da verjlemez. Bu konuda temel düşünc€ suçun ve cezasln|n
yasada açlkça tarif edjlmesidil. Hangi eylem]erin cezai suç olup, hangilerjnin
o]mayacağlna kanun yaplcllal, yani parlamento karar ve.ir, yoksa yargı değil.
lnsan haklarl konusundaki ya5aklamalalla ilgili olarak bireylelin ha;gi
davran|şıann ceza gerektjldiğini, hangjlerinin gerektirmedjğini bjlmeleri

55