Page 75 - Diyarbakır Barosu İstanbul Protokolü

jSTANBUL PROTOKOLÜ

r4l Mağdulun köpek, kedi, fare Ve akrep 9ibi hayvantar taraflndan sa[dInya
uğrama5ına yöneIik tehditler;

(I/ Mağduru direncini klrmak için kı.]ttanltan psikolojik teknikteri "ihaneth
zortama, yoğun[aşmlş çaresiztik duygutarı, şüpheLi durum[ara veya çeliş-
kj[i mesajtara maruz bırakma Vb;
(5/ Tabutalln ihtati;
rtl Davranlşsat baskı; mağduru dinine aykln davranış[ara zorlama (örn. Müs-
Lümantan domuz yemeye uortama). başkatanna zarar Velmeye zorlama
(öm. başkatarlna jşkence yapmaya veya diğer taciz yöntem[erine zorla-
ma), eşya[annl tahrip etmeye zorLama, zaral görme ri5kine atarak birine
ihanet etmeye zorlama;
(r.] Başkalarlna yapltan ışkence veya zulme tanlk oLmaya zorlama.
H. Giirüşüten kişinin yeniden t]avnatize ediırne .i§ki

146, Değişik tip ve dereceLerdeki Lezyon[ann uyguLanan işkence yöntem [e rine
bağtl otarak 9etişebiteceğjni dikkate a[arak, kapsam[l tlbbi öykü Ve fizikset
muayene sonrasl edinilen veri[er. ı.]y9un laboratı.]Var Ve radyotojik tetkikterLe
birtikte değertendiritmetidir. Tlbbi muayenede uyqutanacak her bir iştem için
mağdura gerekli bit9iteri vermek ve açıktama yapmak. mağdurun [aboratuvar
tetkikLeri hakklnda detaytl bitgi sahibi oLmastnl sağtamak önemtidir (bu konu
için Bötüm Vl.B.2.(a)'ya bakınlz).
147. lşkence mağdüürtarlnda psikoLojik hasarın, özelllkLe travma sonrasl staes
bozukluğunun çeşitti biçimterinin ortaya çlkmasl, mağdurun görüşme, fizik
muayene Veya [aboratuvar tetkikterinde işkence deneyimini yeniden yaşan-
tlLama korku5! duymasına neden otabi[ir Tlbbi muayeneden önce mağdura
neter o[abiLeceğini açlklamak 5ürecin önemti bir parçasldır. lşkence qörmüş
otup da ütkesinde katmaya devam eden mağdultaıyoğun bi. şekitde yeniden
tutuklanma korkusu Ve şüphesi duyabitirler ve bu olasl[lktan kaçlnmak için
slkllkta "yeraltlna'geçmeye zorLanlrtat sü19ünde ya da mütteci olan mağ-
durtar ise ana ditterini, küttürterini, aiteıerini, arkadaşlannl, iş[erini ve aşina
oldukLar her şeyi arkatarlnda blrakmış oLabi[irter.
148. lşkence mağdurunun görüşmeyi yapana (ve kuttanltdlğl durum[arda
çevirmene) yöneLik kişiset tepkisi, görüşme 5üreci ve dolaylslyla araştlrma
sonucu üzerinde etkati otabitir Aynl şeki[de, araştlrmaclntn mağdura yöneLik
kişisel tepki5i de gö.üşme sürecini Ve araştlrmanIn 50nucunu etkiteyebiLiL
Etki[i itetişimi Ve an[amayl zol[aştırabilecek engelteri incetemek önemtidir,
bu kişiset reaksiyon[ar araşt|rma sürecini etkileyebiljr. Araştlrmacl, işkence
mağdurlar|nİn psikotojik değertendiritmesi ve tedavi5i konutarında bitgiti
mestektaştanna danlşarak ve on(arla tartışarak, qörüşme ve alaştlrma sü-
re.ini sürekli inceLeme[idiı Bu tür meslektaşLar arası denetim,9örüşme ve
a.aştlrma sürecini, yantlllk Ve etkiti itetişimi engetleyen faktörler açlslndan

73