Page 107 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Şiddet, Kötü Muamele Ve İşkenceye İlişkin Değerlendirmeler Tutumlar Ve Deneyimler Diyarbakır Araştırması

ilişkin gön]şlerle bu sorulara Veril€n yanıilar bir arada düşiinüldügunde.
"sistematik Ve devlet kurumlan" nda vaİolan işkenc€ye daiİ düşünceler, iki
şehirde de benzer biçimde vurgulanmaktaaı.. ili şh" arasındaki önemlj
faık]ardan bili de. ilken(enin dlqllanma5lna iliskin goruİlenn izmir de, ,ln,iye|,

eğitim vb. değişkenl€rden etkilenirken, Diyarbakır'da çok daha g€nel, kişisel
farklıllk]ardan çok fazla eüil€nmey€n bir algülamanın yaşanmasıdır, Sadece ya§
değişkeni Diyarbakır'da bazl algılama faıklılıklanna yol açmaktadır,
Araşiırmamlza kahlan kişiIeİin büyıjk bölümü (% 56) sanık, §üpheli, sanık ya da

şikavel(i olalak helhangi bil ned€nle karakola gütılk]erini bellrhülletdir, izmır de
karakola. adliy€ye gidildiğinde ya da askeri kurumlarla ilişkilerde, kablımcılann
% 52.6'sının kötii muameIe ve i§kence gördügüi ya da tanık oldugu
gorülmPkıedlr: bu ordn Diydrbaklr dd '" 7bya çlkmakladür, işkpnce ı" koru
muam€le d€neyimlennin ya da ta,ıkhğıntn bu kurumlar dı§ında gerçekle§me

yüzdel€ri de iki şehir açısından farkhlaşmaktadır izmir'de bu oran % 25 iken,
Diyarbakır'da % 44'tiir. Diyarbaktr'da akiarılan deneyimlenn % 95'i, siyasi
nitelikli. devlet gliçlenyle ili§kilerde maruz kaiınan kötu muamele ve işkence

vaşanhsı ya da tanıklEldlrı çok az sayıda aktanm aile içi şiddeie ilişkindir, adli
sudana ilgili hiçbir deneyim aklanlmamıştır, izmir'de ise aktanlan deneyimlerin
% 38'isiyasi. % 25'i adli, % 37'siise, aile içi§idd€t€ Ve ya3nan bireysel kötü
muamelelere ilişkindiİ. iki ş€hirde de aktarılan deneyimlerin büyük çofunluğü
{iziks€l şiddet dawan§lanna ilişkindir, izmir'de ve Diyarbakır'da benzer olarak
kotüi muam€le ve işkence yaşanİsı, tanıkllğü kurum]ara duyüülan güveni
a2altmaktadır. Diyarbakır'da kahlımcıların, etnik kökenleri nedeniyle olumsı,]z
deneyimler ya9dlklarüna ili§kin algılarınün da bu deneyimlerden olumsu,
etkilmdiği gönrlmekiedn. işkence veya kotıi muam€le deneyimi ya§amüş ya da
tanü olmuş kişilerin, €inik kökenlerinin günlük hayattaki etkisini daha olumsl]Z
alqıladüklan qönilmektedir,
izmir araştıımasında "sizce kimlere işkence yapıltyor" sorusuna veril€n yanıtların

büyılk bölumü "güçsuzler, fakiİlei' başlığü alhnda isimlendirdiğimiz kaiegoride
toplanırken, Diyaöakır'da en stklıkla verilen yanlilar "başkaldıranlar muhaliflel'
kategorisinde yer almışhİ, ikinci en sık görülen iepkibnn yer aldığı ifadeler
i,-iid., soıcula.. aydınlar, muhalif k§ileİken, Diyarbakır'da "mazlumlal' dır,
Diyarbakida, ozellikle etnik köken vuİgulanarak b€linilmi§ yanıtları
ropladıgımz "Kiiılere" i§kence yaplldığının düşünümesi üçüncü sırada yer
almaktadır. izmir'de üçüncn kategoride yer alan "suçluIar" ifadesinin
Diyarbakır'da da. kah]ımcılar bu sözcüğü kullanlyor olsalar da ölçeğin
gmelindeki ilad€lef€ bakıldtında. hukuki anlamda suçu kanlilanmış kişiden