Page 45 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

üst sınırı iki yılı a¸smayan bir ceza yaptırımını gerektiren suçlarda basit
yargılama yapmaya karar verebilir. Görüldü˘gü gibi basit yargılama
kapsamına giren suçlar genel bir kritere göre belirlenmi¸stir. Ancak mah-
kemenin hangi kritere göre takdir yetkisini basit yargılama yönünde
kullanıp kullanmayaca˘gını tayine ili¸skin bir kanuni ölçü bulunma-
maktadır. Bu eksiklik, mahkemeyi keyfi davranmaya yöneltebilecek
mahiyettedir. Basit yargılama usulü, akıl hastalı˘gı, ya¸s küçüklü˘gü, sa-
˘ gır ve dilsizlik halleri ile soru¸sturma veya kovu¸sturmanın izin veya
talebe ba˘glı suçlar hakkında, yine basit yargılama kapsamına giren
suç, bu yargılama kapsamı dı¸sında kalan suçla birlikte i¸slenmi¸s ise
uygulanamaz.
Basit yargılama yapılmasına karar veren mahkeme, iddianameyi
sanık, ma˘gdur ve ¸sikayetçiye tebli˘g ederek, beyan ve savunmalarını
onbe¸s gün içinde yazılı olarak bildirmelerini ister. Tebligatta duru¸sma
yapılmadan hüküm verilebilece˘gi de belirtilir. Ayrıca, toplanması gere-
ken belgeler, kurum ve kurulu¸slardan talep edilir.
Beyan ve savunmalar için tayin edilen süre geçtikten sonra, C. Sav-
cılı˘gının görü¸sü alınmaksızın, TCK 61 maddesine göre, 231 inci mad-
dedeki kararlardan birine hükmedilebilir. Mahkûmiyet kararı verildi-
˘ ginde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir. Mahkemece ko¸sullarının
varlı˘gı halinde kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevirme,
ertelemeye, sanık tarafından yazılı kar¸sı çıkılmaması halinde hükmün
açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Hükme kar¸sı itiraz
usulü ve sonuçları bildirilir.
Mahkemeye gerek görmesi halinde basit yargılama usulünden vaz-
geçerek, genel usule göre yargılamaya devam etme yetkisi de tanınmı¸s-
tır.
Basit yargılama usulüyle verilen hükme kar¸sı itiraz kanun yolu
öngörülmü¸stür. Süresi içinde itiraz edilmezse hüküm kesinle¸sir.
˙
Itiraz üzerine hüküm veren mahkemece duru¸sma açılır ve genel
hükümlere göre yargılama yapılır. Burada mahkemeye taraflar gelmese
bile duru¸smaya yokluklarında muhakeme yapılarak hüküm kurma yet-
˙
kisi tanınmı¸stır. Itirazdan duru¸smadan önce vazgeçmek mümkündür,
itiraz edilmemi¸s sayılır.
Mahkeme, itiraz üzerine genel usule göre yaptı˘gı muhakemede,
basit usulde verdi˘gi önceki hükmüyle ba˘glı olmaz. Sanık dı¸sındaki
ki¸silerin itirazı üzerine yapılan muhakemede, sanık lehine yapılan
cezasındaki indirim korunur.
˙
Itiraz üzerine verilen hüküm sanık lehine ise, itiraz etmeyen di˘ger
sanıklara sirayet olana˘gı varsa onlar lehine de uygulanır.
˙
Itiraz üzerine hüküm veren mahkemece genel usul uygulanarak
verilen hükümlere kar¸sı, genel hükümler uyarınca kanun yoluna gidi-
lebilir.

46