Page 44 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

Cezada Güncel Geli¸smeler

izin vermektedir. 1 Ocak 2020’den bu yana uygulanmakta olan seri
muhakeme ve basit yargılama usulleri savcının ceza kararnamesi ve
mahkemenin ceza kararnamesi niteli˘ginde oldu˘gu için yeni yapılan
˙
bu düzenlemelerin sözle¸sme sistemine uygun olup olmadı˘gı AIHM
içtihatı do˘grultusunda de˘gerlendirmelidir. Avrupa Mahkemesi yargı-
lama yapmaksızın kovu¸sturma evresi tamamen atlanarak do˘grudan
yaptırım uygulanmasına olanak sa˘glayan ceza kararnamesinin çok
i¸slenen basit suçlarda uygulanabilece˘gine, ¸süpheli veya sanı˘gın ceza
kararnamesi uygulamasının içeri˘gi konusunda aydınlatılmı¸s onam
vermesini ve usulün herhangibir a¸samasında bu yöntemin kullanıl-
masından vazgeçti˘gi taktirde kar¸sı gelme olana˘gının sa˘glanması ve
kar¸sı gelindi˘gi takdirde de genel usulün uygulanması ko¸sulları ile adil
yargılanma hakkının ihlal edilmemi¸s olaca˘gına karar vermektedir. Bu
konuda ilk verdi˘gi kararlar Hennings-Almanya 16 Aralık 1992 §26-
27, Maass-almanya 15 Eylül 2005 ve Johansen-Almanya 15 Eylül 2016
§43 kararlarıdır. Mahkemenin kullandı˘gı ölçüt ¸söyle tercüme edilebilir:
"Ceza kararnamesi usulü, sanı˘gın yoklu˘gunda yapılan muhakemelerde
oldu˘gu gibi, daha sonra kar¸sı gelindi˘gi takdirde isnadın esası hakkında
hem hukuki hem de maddi meseleyi inceleyecek ¸sekilde yeniden du-
ru¸sma açıldı˘gı takdirde 6. maddenin 1. fıkrasında yer alan mahkemeye
ula¸sım hakkı ihlal edilmi¸s sayılmayacaktır".
Avrupa Mahkemesi Johansen-Almanya kararında mahkemeye ula¸sma
hakkının tebligat hukuku ile ba˘glantısını da irdelemi¸s ve tebligatın ilgi-
lisine iletilmek üzere yapılacak i¸slemler bakımından belli bir a¸samada
makul sınırlama getirilebilece˘gi görü¸sünü kabul etmi¸stir (§45).
6.6. Basit Yargılama Usulü
7188 s. Kanunla Ceza muhakemesi hukukumuza getirilen bir di˘ger
yenilik de basit yargılama usulüdür (CMK. 251). Bir önceki maddede
seri muhakeme usulü tercih edilmi¸s iken, burada basit yargılama usulü
denilmesi terim tartı¸sması do˘guracak türdendir. Muhakeme teriminin
hem soru¸sturma hem de kovu¸sturmayı kapsadı˘gı, seri muhakemede
soru¸sturma evresini ve yine mahkemenin hüküm kurma faaliyetini
kapsadı˘gı ve seri usul uygulandı˘gı için muhakeme teriminin tercih
edildi˘gi dü¸sünülmektedir. Basit yargılama usulünde, soru¸sturma evre-
sine ili¸skin bir de˘gi¸siklik bulunmamakta, iddianamenin kabulünden
sonraki a¸samayı ili¸skin de˘gi¸siklik bulunmaktadır. Bu de˘gi¸siklik de, mu-
hakeme süjelerinin katılımı ile muhakeme faaliyetinden çok, hakimin
tek ba¸sına yargılama fonksiyonuna indirgenmi¸s gibi olması nedeniyle
haklı görülebilir ise de, devamına eklenen usul, terim tartı¸smasına
ba¸ska bir boyut kazandıracak mahiyettedir.
Basit yargılama, Asliye Ceza Mahkemesi tarafından iddianame ka-
bul edildikten sonra, sanı˘ga yüklenen suçun adli para cezasını veya
45