Page 181 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiI Hakl,anna ilişkin
ULusLararasl Belgeler

sı standartlaİdıİ. Bu bağlamd4 tiim AGiT kahhmcrsı Devletlerin
ü§tlenmiş oldukları yükiimlüliikleri, özellikle de, IV.

Bdlümü'nde Devletlerin ulusal azınllklarla itgili yükümlü-
lüklerinin ayİınh]r olarat belirtildiği 1990 tarihli irüsani Boyut
Konferansı Kopenhag Belgesi'ni kabul eden Devletierin üstlenmiş
oldukları yükümliil<leri hahİlamak önemlidiİ. Aynca, AGiT üyesi
büttin Devletler, azınlık haklan da dahil otmak üzere Birleşmiş
Milletleİ'in ir§an haklanyla itgili taahhüdelini yerine 8etrİmek-

le ve yine AGiT üyesi Devletlein büyük bil çoğuİıluğu AvruPa
Kon-§eyi standartlarına uymakla yükün üdlirler.

Yaklaşık 5 yıllık yoğıın bir faaliyet surecinden sonra, UAYK
il8ilendiği biİçok Devlette dikkatini çeken ve tekrarlanmakta olan
bazr sorunları Ve konulan tesPit etmiştir. lİusal azınlıklann dil
hakları; yani ulusa] azınlk]ara merısup kişilerin kendi dillerini
özel ve kamusal alanda kullanma hakkl, burılardarr soıurılartlan
birisidiı. Uluslaıaıası insan hal,Jarı belgeleri biıçok fa]ki bağlam-
da bu hakka işaret eder. Di bir yandan, kirrılikle yakından il8ili
kişisel bir konudur. Diğeı yandan, birçok duıumda kamu çkan-
na konu olan toPlumsal öIgiitlenmerun önemli bir aracıdır. Doğal
olarak, dilin kullanrmı biıçok açrdan Devletin işlevselliği ile doğ-
rudan ilgilidiİ. Dolayıslyla, insan haklanna uymayl taah}ıüt eden
demokıatik bir Devlette, mevcut farlılıklar arasünda uyum sağla-
ma,siyaset ve hukukun önenıli bir konusu haline ge]rnektedir. Bu
farklıhk]ar aİaslnda doğru bir denge kurulamamasl etnik gruPlar
arası gerilimiere kaynak olabilmektedir.

UAYK bu düşijnceyle 1996 yazında, AGiT üyesi Devlet]eIde
ulusal azlnlıİlaıa mensuP kişileIin dil haklannn uygun ve futaİ-
h biİ şekilde uy8ulanması konusunda tavsiyelerini almak üzerg
Etnik Gruplar Arası ilişkilel Vak{ı'ndan, uluslaIaIasl düzeyde ta-
nlnmrş biı grup uzmana danşmasürır taleP etti, UAYK'nin daha
önceki benzer bir talebi sonucırnda Ulusal Azırılıklann Eğitim
Haklaİma i]işkin Lahey Tavsiyeleri Ve AçııJayıcı Not1 oİtaya ç*-
mışt]r. t ahey Tavsiyeleri'nde ülusal azırılık dili veya dillerinin
eğitim alannda küllanllmasl kapsarrilı olalak ele almdığrndan bu
konunun uzmarrlarrn değerlendirmesi dışünda tufulmasırra kaıar
verildi.

179
6-e.lE,+--