Page 180 - Diyarbakır Barosu Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Dİl Hakları Ve Kürt Meselesi Temel Uluslararası Belgeler

DiYARBAKlR BARosU

GİRiş

AvruPa Güven]ik ve işbirliği TeŞkilah (AGiT), Temmuz 192
tarihinde aldığı Helsinki Kararlan ile "mümkün olan en erken
aŞamada çahşmalan ön]emenin bir arac1' olarak Ulusal Azuılrk-
lar Yüksek KomiseI]iği Pozisyonunu kurdu- Bu vetki ve sorum-
luluk büyük ölçüde eski Yugoslawa'daki duruma tePki olarakve
burıa benzer olayların AvruPa'nln başka yerlerinde, özellikle de
demokrasiye geçmekte olan ülkelerde tekİaİlaİıması endişesiyle,
1990 yılı Kasım ayında kabul edi]en Yeni biİ AvİuPa için Paris
Şat'nda öngörülen baİış vc lefahın sağlarıması yönündeki taah-
hütleıi zedeleyebilece$ korkusuyla Devlet ve Hükümet başkaİıla
n taİarmdan oluşturuldu.

1 ocak 1993'te Max Van der Stoel, ilk AGiT Ulusal Azırı]ıklar
Yiitsek Komiseri (UAYK) o]arak göreve başlad]. Hollanda Par-
lamentosu üyeliği, Dşişleri Bakarılığü, Birleşmiş Milletler Daimi
Temsilciliği ve uzun siiİe iJısan haklan savuİuculuğu yaPm§, biri
olarak hahn say ]İ bir kjşisel denevime sahip oian van deI stoel,
dil4Gtini özellikle, A\,Tupanın bir (ok yerinde azfıhklarla, merke-
zi otoriteler arasmda tumanma Potansiyeli olduğunu düşündüsi
ailaşmazltk]aI iizerine yoğunlaşhrdt. Diplomatik yollarla sessiz.e
faaliyetleİini yiirüten UAYK, Amavuduk, Hfvatistan, Estony&
Macaijstan, Kazakistan, Kür8lzistan, l,atviya, eski Yugoslav Cum-
huriyeti Makedonya. Romanva, Slovakya ve LlkraYna'nın da}ıi] ol-
duğu bir düzineyi aşkn ülkeyle ilgilendi. Müdaha|eleri öncelil]e,
bfu Devletin smıİlan içinde sayısal çoğurıluğu oluşfururken diğer
bir yaıdan başka biİ Devlette sayısal azrnlığ oluŞfuIan r usal/
etrıik gruplara mensup biİeylerin dahil olduğu ve dolayrsıyla her
iki Devletin hükümet yetkililerini ilgilendüen ve devletlerarasr
gerilirnlere, eğer heniiz bt çahşma haline gelmemiŞse, Potansiyel
ka},nak oluşfuran dururıılaı üzerinde yoğElaşrruşhr. zira bu tiir
geİgirülikler AvruPa kıta§ının tarihinin büyiil ksmrnl beliİlemiştiİ.

UAYK ulusal azfıllklann dahil olduğu 8erilimlerin özünede-
ğiniıken, bu sorurılara bağrmsız, tarafsız ve işbirliğinden yaıa bir
aktör olaİak yaklaşmaktadıL UAYK denetleyici bir mekanüma
o]ııamakla beratrr; aıalizlelinin temel çerçevesi ve öze] tavsiye-
lerinin dayanağ her bir Devletin kabul etrniş olduğu uluslamra-

178
- ---------<3e

-