Page 105 - - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Sonuç Raporu

7- TesPit edilen arazilenn sulu kuru olduğuna yönelik ciddi araşhrma yaPılmak$zü! tazmmat
miktan az futacak kuru düşük taban arazi njtelemesi yaPllaİak futanaklar futulmaktadır.

8- Yeİ]eşim biİiminin bir bütiin olarak yıllarca boş kaldığna baknmaksızm bütiin baş\.urucular
için tek tek jandarma araşhrmast yapılmakta, her başvurüclr için tek tek iandarma tarafündan
tutanak tutulmaktadır. futanağınrn takdir ve i]ısafına kalan başılırucu]arm bif kisml
için "]Gnö isteği il€ yeileşim binminden 8öç etliği" şeklinde tutanaklar fuhılmaktadır.
'andarma
9_ Bünin başvuruculardan gereksiz ve hukuk§al mesnedi olmadığı halde "sabıka kayü"
istenmektq Terörle mücadele Yasast kapsammda kaıan suçlafdan sab*a kaydr bulunan
başr.rıruculann talePleri, zarar konusu olay ile başvuruonun işlediği suç arasnda il$ oluP
olmadtğma bakılmakslzın reddedilmektcdir, En vahim olafu ise ölüm Vakalannda başvuran
bühin miİasglardan sabıka kaydı i§tendiği gibi ölen kişinin bile sab*a kaydt i§tenmektedir. Bu
durumda mirasçıIarm zaran öliim nedeniyle yoksun oldu-klan destekle ilgitidiİ. Bunlann
§ablka]r veya sabtkasız oluşlarır n hiçbiı önemi olmadığ halde uygrılanıa bu şkilde
siinnektedir. Hete de ölen kişinin sabrka kaydlrun istenmesinin iza}u hiç butunmamakta&r.
l0- zarar TesPit Komisyonlannın ayn biİ sekretaryasl olmad]ğından, sekretaİya hizmetle.i Özel
ida]€since yüIiitiilmekte bu amaçla bir kısım Polisler çalıştıfılmaktadıı, (Diyaİbaiıfdaki
uyplama) Görevlendirilen Poiislerin yanlı tavlIlanrun oiduğu isPah $rekli bfu vakıa is€ de, tek
başm4 talafslz Ve bağmslz olrnası 8ereken böyle bir komisyon çal§malannda aktif
8örevlendirilmeleİi sakncalı durumlar oItaya çüarrnakta ve Komisyonlaİn talafsrz ve
bağmslz olmad*lanna karine teşkil etrüektedir.

Ayn bir sekretarya oluşumuna gidilnediğinden ortaya çLan yeni ve kaPsanü çaiışma yiik
olaİal töri]lmekte ve komi§yonlaİ §ok yavaş işlemekdir. Yasa gereği başnrru tarihinden
itibarcn altü ayda sonuçlanmasü teIeken baş!.urularm evfaİ kaydı bile aİadan bil yrl rçtiği
halde ha]en yaPılmamışhr. Böl8e 8enelinde birçok ilde henüz hiç keşif yaPılmam§ bu konuda
bil gayİet ve çalışma da buluJımamaktadır.

11- Yasa uyannca komisyon ile ba$.]rucu arasında nihai olaral "§ulhname" imzalanacaltır, Ancak
sullrnamenin hukuki nitetiği gercği, imzalanan sulhname ile fazlaya dair haklaI saklr
fuhdamamaktadır, Bunun arılaml bir kez sulhname imzalayan başvurucu tazminatmrn eksik
olduğlr, teçek zarannln kaİşlanmadlg v€ya tazminatmn tespitinde hukuka aylon davranrldığl
iddiasıyla yaI81 yoluna başvuramaz. Başvuruculai, vrllarca süren mağduİiyetleri §offası
kendilerine ijdenecek her tiirlü tazminat rakarfunr kabul edeİ noktaya gelmiştir. Kmdilerine
imzalamak üzere sunulan sulhnamel€r biİ yönüyle dayatmadır. zi.a bu bel8e]er yerine
"baş\urucu]ardan "ibraname" belgeleri istenseydi düa adil, hukuka ve hakkaniyete uy8].rn
olurdu, Bu durumda başulrucü kendisine ödenen niktaİla §mlJr olarak Komisyonu ibra eder,
faziaya ilişkin ta|ePleri için yargı yoluna baŞvurabilirdi, Etkili iç hukuk yolınıın ailamü da bu
olsa gerek.
12- Başvurusu İeddedilen veya kendisine öneriıen tazminat miktannı az bulan kişilerin yaİgı
yoturıa başvurarak dava açma haklarl mevottur. Arıcak yar$ yolu mağdul başvurucular
aç§ndan Pahah bir yoldul. zira iPtal ve tam yaI81 davasü açmasü 8eIeken baş\.,unıclrlann taleP
ettikleri tazminat miktan ile oranh]r yarsı harçları ödemeleri terekmektediı Bu nedefıle etkili
bir iç hul«rk mekanizmasl irn göülmediğinden yağr yolu iş]etilememektedir. Yasanın 15,
maddesind€ açık olmamakla bil]ikte böyıe bir istisna ve muafiyetin olduğu §öylense de
uyaulamada dava açan başiunıcutardan yar8, harç ve masraflan tahsil edileİek siirmektediİ.