Page 104 - - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Sonuç Raporu

2- Bölte genetinde rcsmi veİi olarak beliİtiten 3428 adet ye eşim biriminin birçoğunun ya}ılarak
boşalhldığ bilinmektedir. Yakılaİak boşalhlan yefleşim bümlerinde yeret halkm €v eşyalannü
almalanna miisaade edilmem4 ev eşyaları da yaPrarın içinde yaiülrnrşhr. Aİadan 8eçen yıllar
sonra da yaPülann yüntılan keşifler strsında 8örülebiliİ iken a}.fu şeyi yakrlan eşyalara dai.
söylemek 8üçtiir. Ktlsal yöreleİde ateşe dayan*h eşya kullanımmın da yay8rn o|madığ
diişünüldüğijnd€, bütiin ev eşyala.ı yanarak yok olmüşfur. Dolayı$yla Keşifler sfsmda yerel
halkn beyantaİna rağmen komisyonlar bu beyantarı futanaklara 8eçirmemekte ve yanan ev
eşyası bedelleri iidmmemektediİ. Mağdurlann sadece maddi zararlannın tazmini amaoyla
çlkanlan bu yasanm bu maddi zaİarlan dauy8u]amada e§as almadığ oİtaya çıkmışttr.

Başturuollann tamamr haaİb*sız olarak zorunlu göCe maruz kalİrürştır. Büyiik ş€hirlere
zorurılu olaıai gtjç€ zorlanan ve töç edm mağdurlar kent m€rkezlerinde pllaıca kiıahk evlerde
kalmrşhr. Başı,urucuıann kirada kaldıklan bu süre zadmda 6demek zoruıda kald(lan kiİa
bedellerinin hakkaniyete uygıın bir şekilde tazmin edilmesi yönlü istemleri dikkat€
a]mmamakta bu ciddi zarar katemi 8öz ard] dilmektedir- oysa başvürucu mağduılar]n y larca
kira ödemeleri ile zorunlü göç etmeleri aİasnda zorunlu bir bağlantı mevcuttur. Dolavı9yla bu
zaİar kaleminin de Yasa kapsamında değerlendirilmesi v€ bu zarannda heİ bir baş!-urucü
agsmdan tazmini terekirken bu konudaki talePleİ dikkate alünmamaktadür.

Kfsal yörelerde yaşayan ve ani 8elişen olaylar sonucu bulrındukları yerleri terk etmek zorunda
kalan mağdur başluruculann çoğunlukla eşyalannün yan&ğı tibi ha}.varılanrun da telef olduğlı
yönünde beyaİt ve tanıklüa. mevorttul. Ancak bu konudaki talePlefde yine dikkate
alınmamaktadır. Ancak yaygn zarar kalemi ani gelişen olaylar akabinde kent melkezlerine
kaçan rnağduİlarn biitiin hayvarülannı 8erçek değednin çok alhnda elden çkartması olmuşttrr,
Bu zaİar kaıeirrinin he§aPlanması ve tesPiti güç olsa da yin€de bu yörnü araşhrma yaPılma§ı
tanrklıllara başvuİulması geİeki.ken uy8u]ama tersi yi;nde cereyan etm€ktedir.

5- Keşifler §üEünda başvuruoılara ait te§pit edilen meyve ağao adedi basit hesaP yöntemi ile ağaç
başına düşiü bir odun bedeti venlerek tahakkuk edilmektediİ. oysa bu meyve ağaçlannün
biliİkişi incelemesi ile yıll,k iidin gelirleri hesaplanmalr ve istifade edilemeyen y adedi il€
çarpıtaİat ıoplam net zard] tesPiti yaPılxnalüdır. Öme$n basit hesapla bir (evi7 ağao için
mağd[rlaJa öneİilen miktaI 20.000.000Tldir, oysa bilirkişi incelemesine verildiği takdirde ay
ceviz ağacından yüllük 500-600milyon arsında 8eliİ elde edilebileceği ortaya çkaI. Ç*an yıll*
8elİin yine yaraİlaİu]ınayan yıl adedi ile çarPlmından +5 milyar 8elit elde edilebileceği
ar,laşılabilir. Hiçbir yasal ve bilinısel dayanağı olamayan yöntem/yöntemsiztikle adeta
mağdurlaİa göz boyama amalı tazminat tahakkukları yaPıInaktadır.

YaP an keşifleİ §tİasında yıkmtı haldeki evlerin zemirüleri ölçütmek suretle metrekareleri
aİnrnaktadıİ. Çıkan bu metrekareler sabit biı rakamla çarPilmak suretiyle yaPı bedelle.i tesPit
edilmektedir. Ancak sirz konusu yaPı bedelinın sıfır yaPı bedeli olduğllndan bfisle, evlerin
yaşıan tahmini belirleneİek tazminat miktarlaründan ciddi indirimler yaprlmaktadr. Uy8ülama
Ekan yaPı bedellerinden %20 ila %30 ansünda indirimlff şeklinde olnaktadüİ. Bu yaPdırken
yerleşim birimindeki her başlrrİucu için ayn uy8ulamadan ziyade bütiinü için a}.nı şekildc
uy8ulanmaktadrr, Yani bütiin yapılar a},nı yaşta olarak ele alnmaktadır. Dolayıslyla bu
uy8utam4 evleri olay tarihinde yeni olan veya ta]bini oiaİak b€lirlenen yaştan daha kii+ikvcId üı ydşı4l udlc ^u\u^
uyğu!d[ı4 cvücu Uüd, uluuıqc ycıu u@ı
olan ba$'lıiuorann tazminat mütaİlarından çok ciddi indirimler yaPılarak kendileriİe
haksüzlık yaP mal(tadlr.