Page 103 - - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Sonuç Raporu

5233 s.yııı Teİii. ve Teıötle Miicadeıe slrasında Meydana Gelen Zaraİıaİrn Keİşııanmarı
İıakkında Kanunun Uygulaıması Sııasında O.taya Çlkan Akgaklrktar, EbiıJikl€İ

1- Zaİar TesPit Komjsyoıılanİıca yapilan k§ifler soruasr hazırlanan ke§if futanaklarınd4 keşfin
yapıldlğl yerleşim birimindeki başı.uİucülann tanamr için 8eçerli olmal üze.e mülkiyeh
ulaşamamaktan doğan zaİarlann tespiti için esas alman süre g€rçek dışt tespit edilmektedir.
Gerıellikle bu sürenin başladığ,ü,1l doğİu olaİak tespit edilirkeo siire n sonunda pek haBsas
davranrlmamaktadr. Yakılan ve boşalhlan yerleşim biriminin yal ma ve boşalhlma tarihi yeİel
kaynak ve beyanlarla doğİu tesPit ediımektediI. Ancak bu sürcnin sonu biitiiı yerteşim t rimi
ve bütiin başı,trİuoılaİ için doğİu oLmadüb halde 1999 yılı otaraİ ele aİnmaktadrr. Bu tarihin
gen dönüşiin yaPıldrğı tarih veya teri dönüş koşıllannrn oluşfuğu tadh olarak beklendiği de
söylenemez. Bu konuda yazılı bir gerekçe verilmeksizin yaPılan tek açİklama "bu taİihiır, PKK
ör8ftii üderinin yakalandtğ taİih oldüğlı, dola},r§ıfla bü taİiht€n sonİa güv€nıik sorunuıuıı
kalmadrg, geri dönE kogulıannrn olülfuğu ve bü tarihten §onİa kişileİin miilkleİini
küllana bildikleİi" şe klindedir.

oysa ki Giineydogu Anadolu Birıgesinde yerleşim birimlerine 8eri dönüş koşu annm 2m1
}1llndan sonra krsmeİı olüştuğu 2003 yılına kadar tamamen bş kalan yelleşim birimte.inin
olduğu bilinmektedir. Bölge genelinde 1999 yıImln miilkiyete ulaşlamayan en §on talih olaİak
ele aIınması baş!,uruculann zararlarrrun tdzmininde bijyiiİ §ıtJnh yararmaklldır, Ömeğinl

1994 yılı Haziran ayında boşat an 100 hanelik bir köyü esas alal,m. Bu köyde biİ başvuruclınun
100 dönüm sulu tanm aİazisi ve 10 dtinümde ba& olduğu varsaFmndan hareketle tazminat
fa.krr bulalım.

l dönüm .ülu taİım aİazisinin yıııık Fıiri 80.000.000 TL
100ı80-000,000= 8.0m.000.m0 TL eder. Ç,kan bu raİamr 194 ve ı99 y lan arasürda geçen süİe
ile PrParsak (194 },ılt ve 1999 ylllaIünln ürünü danil 6 y eder)
8.000.000.000xG48.000.000.000 TL edeİ-

Ancak bu yelleşim birimi Komisyonun genel üygulamasmın aksin€ 2002 y ünda 8eri diiİıiiş
yaPm§ is€ (ki bu ş€kild€ binleİce yedeşim biİimi ve biİıIeİce baş\,unrcu mevcut) Bu dunımda
müıkten istifade edilemeyen yıI adedi 9 Jıldır.
8.00.000.CDOı<9=Z2.000.0«).000 TL olul. Bu durumda fark tazminat miktan Z2-48-24.o00.0m.000
TL kada.dır.
1 dönüm bağm yılhk 8eliri 150,000.000 Tl-'dit

Komisyon uytulaması:
10 döniimxl50.000_000x6 yıl=9.000.000.000 TL
G€rçekte olınast gereken:
10 dönümİ150.000.00oı9yül=13.500.000.000 TL

Fark Taz minat Miktan:
13.500.000.00o 9.000.000.000=4,500.000.000 TL olur.

Yukanda yaptlan basit hesabln yerleşim birimind€ buIunan bütiin başvuİucular agsfıdan tek
tek yaPıldlğ hesaba kahtınca bu uy8ulamadan ka},naklı faİk tazminat miktannın n€ kadar fahiş
olacağ,ı anlaş abilir.

9]