Page 124 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

YENl ANAYASA ARAYIŞLARI KONFER4NSI

durum. Yavuz Sulıan Selim bunu daha formel bir hale getiriyor. Tabi
orada kiinlerin önemli bir ksmt idıis-i Bitlisi hain olarak kabul etti. Ama
idris-j Bitlisinin yerinde başka biri olsaydı nastl bir tutum içerisine girer-
di? o soruyu sorunca empati yapınca o kadaf hain oIrnayabileceği yö-
nünde de bir dıllum ortaya çlkıyor açıkçası. Mesele Ş!ı yani l 5 l4'lerden o
tarihlerden işte Hocamün belirttiği ikinci Mahmut dönemlerine işte bildi-
ğimiz o nizam-l ceditler l876'ya kadar ki tarihsel siireç içerisinde Kiinler
özelk yaşad|lar. Öyle ya da böyle tamamen bir özerk yaşam sürdüler ve
üç yüz yıldan f^zla bir süre bu. osmanlı dönemi için geçerli.

Şimdi yani bir tımak içerisinde, bir uydurma bir sanal bir mesele değil
bu. Hani kitaplarda okundu biz de bu yöntem bize uyaı diye birileri tara_
findan icat edi]lıedi. Ben kendi kişisel di\üncemi söyleyeyim. Bir tarih-
sel refeİans iizerinden ve biraz da Tükiyğ'nin gerçekliğine, onado_
ğu'nırn gerçekliğine daha uygun bir model olarak ele alındı ve bu biçi-
miyle toplumla payla§ıldı. En azından Kürdjsıan'daki insanların çok
önemli bir kısmı, ezici çoğunluğu bunu benimsedi. Bunu benimsediğini
de defalarca gösterdi. Aslında Tiiİkiye kamuo},unda da ben bu konuda
çok büyük bir bamjlamanın, bir engelin olduğunu düşiinmüyorum. Fa-
kat sadece Kiirt meselesi bağlamında ele alınınca, tabi Trabzon da blma
mesafeli dıJruyor. izmir'de buna kuşkuyla bakıyor- Kimi soru işaretleri
var, Ama TESEV'in yaptığı bir çalışmada yavaş yavaş bunun öne çüktlğl-
nı görüyorırz. Izmir'de de artlk yani ben inanlyorum ki yani böy|esi bir
hİüümet oldugu sürece, htikilmet olma ihtimaliniz azaldıkça yereldeki
kimi inisiyatifleri kimi kendi kimliğinize dair, değerlerinize üir, değer
sistemlerinize dair meselelerde söz hakkınızn daha geniş çerçevede ol-
masınr istiyorsuıuz,

işt€ onun için idari vesayet meselesinin psikolojik bot!funu aslında çok
iyi açmış o okuduğum ahntıdaki bölüm. Tabi idmi boyutu önemli ama en
önemli boyut _ben bu sel'er kendi bulunduğum kontımdan pozisyondan
bakıyorum_ mali bo}ut. Yani mali boyutunuz yoksa siyaseten idari özerk_
liğinizin olmasl da biraz havada kalan bir durum. Ne yeraltı ve yeriistü
zenginlikleri, ne oradan elde edjlen anl değer, ne de ülkenin tamammın
reddi, altı değerden ne kadal bir pay aldığınız meselesi bu bölgeler ara-
sndaki gelişmişIik farkrn| yani bunların biri çok ciddi başlıklar ve çok
ciddi tarhşılması gereken konulaİ.

Şimdi Kürt siyasal hareketi, Ktirt özgürlük hareketi brına .'demokatik
özerklik" diyerek daha yeni bir perspektif, daha yeni bir çerçeve koydu,
Yani sadece özerklik kavramı yeterli bir şekilde karşılamıyor. Yanj
özerklik vardı, ama mirler vardı. cezaevleri vardı. Bu mirlerin istediğini
yapabilirdi. Şimdi biz böyle bil özerkliği istemiyoruz.

l22