Page 114 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Şiddet, Kötü Muamele Ve İşkenceye İlişkin Değerlendirmeler Tutumlar Ve Deneyimler Diyarbakır Araştırması

konulardaki olumsuz yaşantılardan €n çok etkilenen grup oldulr]arını gösiermektedir. Aile
içindeki rolleri, sadece şiddet Ve işkence sürecini d€ğil. zorunlu göç, köy bo§alima vb,

olgulann sonuçıannı da çok daha ağır biçimde ya§amalartna yol açmaktadır.

insanlar. güçlü olanın gucsüz olana, herhangi bjr biçimde iktidarda olanın
olmayana şiddet uyguladığını dü§ünmektedırler. Ailede, okulda, sokakta, orduda
karakolda, resmi dairelerde §idd€t. guçlü olanın güçsüz olana uygııladığl ve biçimleri.

içerik]€rı değişe de en kalıcl günlük hayal pratiğidir, Cin§iyet. bir iktidaİda olmama halj
olarak şiddeti anlamada önemli bir faktör olmaktadtr, En çok eikilenilen §iddei
ya§anhlaİına yaklndan bakl]dığında
§iddetin ata€rkil. erkek yapısı daha açık§a
göRilmektedir. Diyarbaklr'da da kadınların ikinc' sırada etkilendikleri
şadd€t. aile içi
§iddettir. Genel olarak h]m kahımcılar. €n çok etki]€ndikıer' şiddetin polisten ve suv€nlik
güçlerinden gördukleri
şiddet oldugunu beıirfnişlerdir. Bu algı. hiçbir ki§is€l deği§kenden
eikil€nmeyec€k kadar gl]çlüdur ve yayqındır.

Şiddeı ve ilkencanır magdııru olmanln l7m, li kahllm,llala gore en öneTh
belirleyicisi. "güç§dz" olmaldı. Diyarbakır'da ise
§iddet ve işkencenin mağdurlarınln €n çok
"muhalifler, başkaldıranlar" oldı]ğu düşünülmektedir. Mağduriyet ve yokunlukJarın
topyekün yaşandlğına ilişkin algıIama, itiraz etmenin cezalandlrıldüğına yönelik atf]arl
ortaya çıkarmakta aynı biçimde, ''işkence goİme.. njn yarattığı mağduriyet de dünyanın
adil olduguna dalı inanCü ledelemek'edir. Bu dinamlk lrmırde. daha
çok kendilerlnı tol
gönişlü olarak tanımlayan katülümcılar için geçer]iyk€n, sağ görü§lu kahlümcılar için
"i§kence görme" dünyanın ada]etine ili§kin inancl zedelemekten
çok, kişi§el olarak
hakızhğa uğramı§lık duygusu yaraimakta ve kurı]mlara dolayısıyla devıete duyulan güveni
zedelem€mektedir. oysa Diyarbakır'da hangi siyasi görü§ten olursa olsun, katılımcılann
yaşadıklanna ilişkin algılan değişmemekte, mağduriyet ya§antılan kendilerine vöneIik
genPl bür ba5k] alülnda furma (lva5€Iınir .onu.J oldraİ algllandlğı ıçin. devlet kurumlaıına

yön€lik gliven ve geneı olarak ada]ele ilişkjn inanç zayıflamaktadır. Genellikle Batü.da
yapılan çalışmalaıın sonuçlan gostermektedn ki. dezavantajll gruplar. _yokullar.
eğitimsirler, azınlıklar vb.- eğer durumlannl değiştirebilec€k anlamİ bir evıemlilik icjnde
degıllpr(€ ya da boylP bir qü\llıluk alglldr.,vorlat,d. kendi]erüvlp ilgiİ kahpydlglldn
benims€mekt€ ve sistemin me§ruiyetini besleyecek bilişeı mekanizmalara sahip
olmaktadır]ar: "bzıları daha güç]üdür: herkes yerini bi]melidi.; ba,Iarın,n yönetıImeye
ihtiyacı bazü]arlnın yönetrnek için g€rgk]igüç
v€ yetenekıerivardıri berkes hakettiğinibuluri
kimse hak€tmediği bir muameleyi görmez..Vb '' böyle düşünmek. böyle olduğuna
inanmak, insanların yaşadık]an adaletsizlik]eri açıklayabilme]eri için gereken motivasyonu
sağlar ve bilişs€ı
çelişkiyi çöztimler, hayatı dayanllır kılmaya yardımcı olur., Bu bakış açısı.
l12