Dernekler Yönetmenliğindeki Değişikliğe İlişkin Basın Açıklamamız...

31.10.2018

BASINA ve KAMUOYUNA

 31 Ekim 2018,Diyarbakır 

1 Ekim 2018 günlü resmi gazetede yayımlanan dernekler yönetmeliğinin 83. Maddesinde değişiklik ile derneklerin kendi üyelerine ilişkin bilgileri 30 gün içerisinde içişleri bakanlığına bildirilmeleri yönünde düzenleme yapılmıştır. Bu değişikliğe göre dernekler; üyelerinin kimlik numaraları, isim-soyisim, mesleği, öğrenim durumu, derneğe üye olma tarihi ve dernek üyeliğinden çıkma yada çıkarılma tarihlerini bildirmeleri gerekmektedir. 

Basına yansıyan haberlere göre Türkiye’de şu anda 114 bini aşkın dernek ve bu derneklerin 11 milyonu aşkın üyesi bulunmaktadır.  Bakanlığın söz konusu yönetmelik değişikliğine ilişkin itirazlarımızı şu şekilde sıralamaktayız; 

1. Bu değişiklik kişisel verilen işlenmesi, kullanılması ve özel hayatın gizliği ilkelerine aykırıdır. Kamu güvenliği ilkesinin arkasına sığınarak, 11 milyon kişinin bilgilerini kaydetmek, işlemek ve kullanmak hem Anayasaya, hem de yasaya aykırıdır. 

2. Devletin sivil toplum örgütlerine kriminal yaklaşımı nedeniyle son dönemlerde kırılgan bir seyir izleyen “örgütlenme özgürlüğü” hakkı, bu değişiklik ile ortadan kaldırmaya çalışılmaktadır. Bu değişiklik toplumda; “izleme, denetleme ve fişleme” olarak algılanmaktadır. Dolaysıyla son dönemlerde yurttaşların devlet ile olan ilişkilerindeki (işe alınma, işten çıkarılma, kamu hizmetlerinden yararlanma, kamudan ihale alma vb.) taraflı ve ayrımcı uygulamalar gözetildiğinde, özel olarak muhalif derneklere, genel olarak tüm sivil toplum örgütlerine üye olanlara ya da üye olmak isteyenlere bir gözdağıdır. Dernek üyelerine ait bu veriler ileride kamuya girme ya da halihazırda kamuda çalışanların işlerine son verme kararlarına gerekçe olarak kullanılma riskini taşımakta, dolaysıyla bir nevi “fişleme” olarak görülmektedir. 

3. Bu değişiklik; örgütlenme ve ifade özgürlüğü ilkeleri açısından Avrupa değerlerinden uzaklaşmayı da beraberinde getirecektir. 2000’li yılların başından başlayarak AB müktesebatı ile uyum sağlamak amacıyla özellikle Dernekler Kanununda yapılan bütün iyileştirmeler, bir tek değişiklik ile ortadan kaldırılmaktadır. 

4. Son olarak binlerce üyesi olan derneklerin bu prosedürü yerine getirmeleri hem derneklere, hem de kamuya önemli bir iş külfeti getirmekte, bürokratik yazışmalar dernek yönetimlerinin kendi faaliyetlerine odaklanmasına engel olacaktır. 

Örgütlenme ve ifade özgürlüğünün temel araçları olan derneklere yönelik bu uygulamayı kabul etmiyoruz. Bu nedenle Diyarbakır Barosu olarak bu değişikliğin iptali için dava açacağımızı kamuoyuna duyururuz.

Saygılarımızla

Diyarbakır Barosu Yönetim Kurulu Adına

Av. Cihan AYDIN-Baro Başkanı