Page 146 - CMK Görevlendirmeleri İçin Uygulamada Rehber El Kitabı

CMK GÖREVLENDİRMELERİ İÇİN UYGULAMADA REHBER EL KİTABI
 CMK m. 201 uyarınca, avukat; sanığa, katılana, tanıkla-
ra, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılmış diğer kişilere, duruşma
disiplinine uygun olarak doğrudan soru sorulabilir. Duruşmaya
çağrılan diğer kişilerden, duruşmaya gelip dava konusu ile ilgili
beyanda bulunan herkes anlaşılmalıdır. Örneğin; tutanak düzenle-
yicileri, mütalaa veren uzman vb.

 AİHS m. 6/3-d uyarınca, sanığa, aleyhinde beyan veren
tanıklara, çelişme ilkesi gereği soru sorma hakkı tanınmıştır. Si-
lahların eşitliği ilkesinin bir yansıması olan soru sorma hakkının
araya hiçbir aracı girmeden kullanılması gerekmektedir.

Soru sorma hakkının kullanılmasının önemi ve silahların eşit-
liği ile çelişmeli yargılama ilkelerinin bir gereği olarak sanığa
soru sorma imkanının tanınmasının zaruridir. Bu çerçevede
mahkemeler, aleyhe ifade veren tanıkları, sanığın da hazır bu-
lunduğu duruşmalarda dinlemekle yükümlülerdir (AİHM, Pacu-
la/Letonya, B. No: 65014/01, 15/9/2009).

Tanıkların güvenilirliklerini, düşmanca veya önyargılı davra-
nıp davranmadıklarını denetleme hakkı bağlamında, savunma-
nın elinde bulunan en önemli silahlardan biri soru sorma hak-
kıdır (AİHM, Scholer/Almanya, B. No: 14212/10, 18/12/2014).
 Tanığın her defasında huzura getirilip sorgulanması imkanı
olmayabilir. Sağlık sorunu ya da hastanede yatması gibi neden-
ler makul nedenler kabul edilebilir. Ancak huzurda dinlenmeyen
ve dolayısıyla sanığa soru sorma imkanının tanınmadığı bu tür
durumlarda o tanığın beyanının sanığın mahkumiyetinde tek ve
belirleyici delil olmaması gerekmektedir (AİHM, Craxi/İtalya,
B. No: 34896/97, 5/12/2002).

Bir ceza yargılamasında sanığın, aleyhine olan tanıkları sor-
guya çekme veya çektirme hakkı bulunmaktadır. Hakkında ger-

145