Page 9 - Diyarbakır Barosu Türkiye'de Kürtler Barış Süreci İçin Temel Gereksinimler

öı.ısöz

Ulrike DUFNER

8^ıış^ BiR şAı|s vERELİır !

silahll çatşma ortamlndan banş ortamlna geçmeniı ne kadal zor olduğunu yakln tariht€ki
örneİleİden kolayllkla anllyoru2.
Türkiye'd€ Kürt 50runu yüzünden 2o ylldan uzun bjr süredir 5ilahll bir ça!şma yaşanlyor, Bu-
gün Türkiye'de, Kürtlerin var olduğunu kimse inkar edem€z. Bir Kürt sorun!nun var olduğunu
da herkes bjr şekilde kabul eder. Ama hangiadlmlalın bu sorunun çözümüne katkl sağlayabi,
leceği hala çok tar!şllan bir konudur.
ilk olarak, Kürt sorunu derk€n nelerden bahsettiğimi2i açıklamak gerekir. Bazü kesimler içjn
kürt sorunu bir terör sort]nudur. Bu sorun ancak ve ancak silahll mücadele ile bitirilebiljr,
kürt §orununu "bölücülük" sorunu olarak da slfatlandlranlar var, yani Türkiye clmhuriye-
ti'nin topraklannln bölünmek jstendiği vurgulanlyor; ve bu nedenle devletin bütünlüğünı sa
vunmak gerekiyor. Bazl kesiml€r Kürilerin varlüğınln vurgulannaslnl ve bu kitlenin kİltürel
haklannln savü]nDlmasrnı bile bölücülük olarak değerlendiriyorlar, Yani, Türkiye cumhuriye
ti'nin topraklarlüıln değil onun halkınln bölürımek istsndiği söyleniyol, popülist ideolojilere gö-
re biİ ülk€nin halkl ancak bir büiün olarak kabul edilebilir, Aksi takdirde, yani bir halkln et
nik, dinsel, sosyal, kültürel kesim ve kitlelerjnin var olduğu savlnulursa bölücülük yap lmakta-
dır. siyasa] bilimlerde böyle bir yaklaşlm "totaliter" olarak nitelend]riliyor, Çünkü her toplu-
m!n çeşitli kesimlerinin var olduğu biljnmekted;r, Bu 瀺itli ke,imlerin barlşçll bir şek]lde bir,
likte yaşayabilmeleri için her kesimin haklan savunulmalü ve her kesim hukukun önünde ayn
haklara sahip olmalldlr.
2008 yül tJluslararasl insan Hakları sö,le§mesi'nin 60- ylldönümü, 8u 60 yül ]çerisind€ "in-
san hak an" kavramı 9eliştirilip sosyal, kültürel ve ,iyasal haklan kapsayan bil anlaylşa ka
vuşturuldu.

B! nedenle Kürt sorununun çözümüne varabilm€k için kapsamll bil insan haklalt anlaylşlndan
yola ç kman]n daha doğru ve mantükll olduğu düşünülmektedir, Kürtlelin hak]a hanq] alanda
kısıtlanmışt r? Bu kısıtlamalar nasll aşllabilil? Hangi akt6r hangi adlmlaİl atabilir ve atmal]dür?
Türkiye'd€ 2o ylldlr 5ür€n bir çatl§ma konusudur, sadece geçen haftalarda bu savaş veya
'o,
ihtilaf sıraslnda iki yüze yak]n insan öldürülda; yaralllann sayl5l biljnmemektedir- Travma ya-
şayanlann saylsl da bil]nmemektedir- Bu sorunun böyl€ çözülebileceğine kimse inanmamakta-
;lr. Her iki tarafta bulunan insanlar artlk kendi kendilerine sormaya başllyorlar: Banşa nasl1
kavuşabiliriz? Silahlü çatlşmalardan kim kazançll çıkar? Banştan kim kazançll çlkar? Bu in,
sani iravmayl bir an önce bitirebilmek için, silahlann susmasl bir koşuldur ama aynı zamanda
ancak bir ilk adlmdlr,