Page 67 - Uygulayıcılar İçin Mağdur Çocuklara Hukuki Destek El Kitabı

Ceza Muhakemesi Kanununda Mağdurun Korunması

tenıilci şüphelt vcya gaııt iıe, bu kişiloıiı çctiıınelcri tonuıunda Lırar
Yelcmcz.
(3l TailLlıttaı çctlıeblleccL olın ,tinıelcrc, üılenmedeı öıce
taııLlıttaı çeiiıcblleeellerl bildrrlüı. Bu tlnıeler, diılcıiıLen de her
zımeı taııLlıttaı çetincbiliıler.

CMK 76l4'e göre çocuğun tanık olarak ifadesinin alınabilmesi için
öncellikle kanuni temsilcinin izni aranmaktadrr, kanuni temsilci izin vermediği
takdirde re' sen ifade almaya yetkili makam kimdir sorunu da karşrmıza
çıkmaktadır. Kolluğun kendiliğinden adli işlem yapmak yetkisi yoktur. CMK
nun 7614 maddesinde "tanıklıktan çekinme sebepleri ile muayeneden veya
vücuttan örnek alrnmasından kaçınrlabilir. Çocuk ve akrl hastasrnrn çekinmesi
konusunda kanuni temsilcisi karar verir. Çocuk veya alul hastasının,
tanıkhğn hukuki anlam ve sonuçlarınr algılayabilecek durumda olması
hAlinde, görüşü de alrnır. Kanuni temsilci de şüpheli veya sanık ise bu konuda
hAkim tarafından karar verilir. Ancak, bu hilde elde edilen deliller davanın
ileri aşamalannda şüpheli veya sanık olmayan kanuni temsilcinin izni
olmadıkça kullanılamaz." hükmü yer almrştrr. Bu hüküm karşrsrnda, kanuni
temsilcinin şüpheli ya da sanrk olmaması halinde re' sen ifade almak mümkün
değildir. Ancak kanuni temsilcinin şüpheli ya da sanık olması durumunda
çekinme halinde hakim tarafindan küçük yada akıl hastasrnın tanıklık
yapmaslna karar verilecektir.

11. Çekinne konusunda kanunl temsllcinin karar vernesi ÇHS 12.
maddesine aykırı mıdır?

Sözleşmenin 12. maddesi çocuğa yalnızca görüşlerini serbestçe ifade etme
hakkı tanrmakla kalmayıp, bu görüşleri dile getirme ve görüşlerine gerekli
önemin verilmesi haklannı da içerir. Bu amaçla çocuğu etkileyen herhangi bir
adli veya idari kovuşturmada çocuğun dinlenilmesi fırsatı çocuklara tanınmalr
bunu yaparken de görüş oluşturma yeteneğne sahip çocuklar için dikkate
alrnmasr gerekliliğni de vurgulamrştır. Burada dikkat edilmesi gereken bir
diğer husus ta 12. madde de çocuklara görüşlerini ifade etme 5üktimlülüğü
getirilmemiş olmasıdır. Çocuğun görüşlerini serbestçe ifade etme hakkı vardır.
Dola5nsryla çocuğun görüşlerinin ifade etmesini engelleyici nitelikte yada tam
tersi bu görüşleri ifade etmeye yönelik herhangi bir baslo sınırlama ve etkileme
olmamalıdrr. Bu çerçevede yasal temsilcinin bu hususa karar vermesi ÇHS 12
ye aykındır.

59