Page 9 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

Dirrö.h. B.dnu Öni:. 7

0nsOz

Av. Mehmet Emin Aktar
Diyarbakır Barosu Başkanı

Hiçbiİ anayasa, kabul edildiF ilk 8ünden itibaren, bu denli hnüılmamrştı l9g2 Anaya_
sasü kadar, Hazıİlanışlndan kabuliine, başlan8ıç kısrrundan geçici hüküİİ erine kadat
anti demokratik biİ ruha süip olan bu aıayasa, yapılan onca değişikiiğe rağm€n, ha_
len de bu niteliğini korumaktadrr. Bugüne kadaf "başlangıç" kısmın]n yanı sıra toplam
6a maddede değişinik yapılmışür. Ancak buna lağm€n anayasaya sinen askeri ruh onu
"krşla nizamnam€si" görünümünden kunaJamamrşlr. Toplıımun ttİn kesirİerinin
katıltıİı, ile sağlanacak topıumsal uzlaşma sonucu hazırlanacak yeni sivi] bir anayasaya
kadar da bu laİışmalar bitmeyecektir. Türkiye'nin temel sorunlarını taİuşma}a baş,
ladlğ, daha doğrusu ıanüşabi]mek için zemin yoklaüğ bir dönemd€ anayasa taİtrş_
malanrİ ı€kal başlatmaİ ve yeni sivil demokaıiİ bir anayasa ihtiyacn yiiİseltmeı
gereklidir.
Anaya§a, devletin lemel yap§ünı, ör8üdenişiİi, işleİş kurallann 8österen ve kişi]e-
rin haİ ve özgüİlük]erini güvence a]ğna a]an huku} kural]anndan oluşur. Çağdaş de-
mokraü iüelerde, aıayasalaİ iktidann sırurlandığ, özgiirltit, eşiük ve adalet uğnına
veri]en uzun mücadelelerle }.azanjm§ hatların. temeI değerlerin ve onaİ ideallerin
somudaşlıgı bel8elerdir. Bu ba-krmdan öJ. üaİrrr, array.Lİa$ ,qdeü? Mın kurulıç
dibznınıl oıuştı.luuuğu tAmeı kunlıı.l ırııtnl ıı.ğiı, rlmı raırronda ınsaııa,ın ac-
ırıcı hak Ue ıjıaürıtlklo,.irlİrl d2 güMlİcsidır.
Bu yönüyle anayasal diizenlemeler, insan hak ve iiz8ürıiik]erinin elde edilm€si ya
da tenişletjlmesi amacıyla devleı gücünü kullananların yertilerini smürlamak amacı9a
}aP,lür. Özgüdükçü demokasilerin en önemli özelliği, bireyin devlet içh değil, devletin
birey için vaİ olduğu anlayşıdır. oysa Tükiye'de devıeı, bir€yden bağms|z Ve bireyin
üsliinde, kütsai bir varı* olaJaİ atgılanmaka ve bu devlet anla},ışından yana olanlar,
anaFsa},ı, d€vl€tin kendi ütiyacı için belirl€diği biİ belge otaraİ 8örmektedirleİ. Ta-
rüten geI€n bu kulsal devleı anlayşl yay8rn bİ değ€r yaİgısı olarak korunmaktadıİ.
Cumhuriyetin kuruluşundan beri, anayasaların devl€t erkini kırllanan güçler taJafln-
dan haarlanafaİ toPluma dayatılmasü bu arıla},rşın sonucudur, Bu anlayş hüırka da_
lanan bir meşnrlııl taşımamaktadrİ. Temel meşruluk Iefeİan§ı r€smi ideoloiidir.