Page 7 - Diyarbakır Barosu Toplumsal Barışın İnşası Sivil Bir Anayasa Arayışı

Takdim

Bir anayasa metninin toplum n€zdinde kabul görmesi, kideIerin ıaleplerini karş aya_
bilme ve sorun]annı çözebilme kapasitesine bağlrdlr. Eğerbiranayasa, in§anların ihti-
yaçlarını tatmin etme yeteneğine saliipse, pr€stiii yiiİsek, ömrü uzun olur. Bı.rna karşı-
lrk biİ ana}asa -8erek yaP ışı gerek uy8ulanışl sırasında_ toplumdan yük§elen s€sl€re
kıİaklannü kapatmışsa, bu anayasanm her daim tartüşmalafın merkezinde yer alması
kaçırülmaz olııJ.
Bir a§keri darbenin ürünü olan 1982 Anaya§asü, Tüİkiye'nin hukuk yaşamlna daüil
olduğundan beri, hep bit raha6|zlü odağ oIdu. Aradan geçen çe}Tek asn a§krn süede
biİçok kez metinde değişiklil yapılmaslna rağmen anayasadan ka},rraİlanan bu rahat,
sızlık giderilmedi. Hemen her dönem, farklı toplumsal 8ruplar bu anayasanın sebep
olduğu problernlerd€n muzdarip oldular. Art* bir yamalı bohça haline gelen bu ana_
yasa, sorun çözmek bir taralla dursun, bizatihi §orun üreten bir ka}.rıak haline geldi.
Eğer bir anayasa - içeriği, kurumları ve mekanizmalaİİyla_ ıoplumda baş 8öst€fen
problenılere çöziimler üretmez, eksik]iklerin giderilmesini sağlama, ve daha önemlisi
bir ha}İaniyet ve adalet al8rsı yaratamaz ise, ıoplumda anayasanın değiŞtirilmesi ve
yenilenmesine di'niiİ alayışlar başlar. Nitekim Tüİkiye'de de böyle oldu. l982Anaya-
sası, bir anayasann sahip olması 8eİeken özelliİleri taşımadlğından v€ biI anayasadan
beklenen işlevleri yerine getİmediğinden, birçok kesim bu arıaya§ann değiştirilne,
sini talep etti, alternaıif anayasa taslaİlan hazürladı. Her seçim döneminde nerede!§e
bütiin siyasi partiler, bu anayasanın anft Türkiye'nin koşulıanna u},Um gösterm€di
ğinden bahisl€, anayasa degişik]igi vaadini dillendirdi.
8u çahşmalardan en ön€mlilerinden bifi,AKP'nin hazırladıgı anayasa taslaF oldu.
"Demokatik ve sivil yeni bir anayasa" iddiasnı taşıyan bu taslaİ. Meclis'te güçıü biİ
siyasi temsile sahip bir siyasi iktidgr tanfından hazlrland|ğı için. hem kamuopndaki
anayasa tarnşmalann canlandırdı, hem de birumut yaratİ. Denilebiliİ ki, hemen her
yerde anayasa konuşu]rna}a, taslaİtaki hiikümlere al(emaaif hükiinıl€r üİetilneye baş-
landl. lnsarılar, ilk defa, kendi kaderlerini b€liİleyecekbir b€lgenin hazırlanmasi süre-
cine müdahil olma iradesini 8österdiler,