VARDIK VARIZ VAR OLACAĞIZ...

08.03.2018

Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Danışma Ve Uygulama Merkezi olarak kadına yönelik şiddetin her alanda giderek arttığı bu dönemde, ABD’nin New York kentinde 8 Mart 1857 tarihinde 40 bin dokuma işçisi kadının daha iyi çalışma koşulları talebiyle başlattığı mücadeleden aldığımız ilhamla bir 8 Martı daha selamlıyoruz.

Kadınlar dünyanın her yerinde erkek egemenliğine dayanan baskıya, sömürüye, eşitsizliğe, ayrımcılığa, adaletsizliğe karşı mücadele vermiş ve bu mücadele her geçen gün büyüyerek devam etmektedir.

Ülkemizde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı gittikçe derinleşmekte, kadınların yaşamının her alanına müdahale edilmektedir. Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) 2017 cinsiyet eşitliği endeksine göre, kadınların ekonomik ve siyasi hayata katılımı ile eğitim ve sağlık gibi sosyal hizmetlere erişiminde Türkiye 144 ülke arasında 131. Sırada. Bu tablo Türkiye’nin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlama konusunda uluslararası sözleşmelerin kendisine yüklediği sorumlulukları gereği gibi yerine getirmediğini göstermektedir.

Değerli Basın Emekçileri;

Türkiye’de iktidar, kadın kazanımlarını sürekli gündeminde tutarak kadın mücadelesini engellemeye, kazanımları ortadan kaldırmaya ve denetim altına almaya çalışmaktadır. Bu amaçla kadınları eşit ve özgür bireyler olarak değil, sadece aile içinde “annelik” rolü üzerinden tanımlamaktadır. Kadınların nasıl bir hayat yaşayacağına, davranışlarına, tercihlerine, nasıl giyineceğine, nasıl evleneceğine, kaç çocuk doğuracağına, boşanıp boşanamayacağına, emeğini nasıl kullanacağına, inancını nasıl yaşayacağına, müdahale ederek sınırlar çizmekte; böylece kadınları kamusal hayattan koparıp eve kapatmaya çalışarak erkeklerin kadınlar için belirlediği “hayata” razı olmayı salık vermektedir.

Özellikle son dönemde erkek şiddetini, çocuk istismarını, erken yaşta evliliği meşrulaştıran, kadın ve çocuk karşıtı söylemler ile kadın mücadelesinin kazanımlarını hedef alan saldırılar kabul edilemezdir. Ülkede cinsel saldırı ve çocuk istismarı sayılarındaki artışla beraber toplumsal hassasiyet kullanılarak zina, idam ve hadım gibi yaptırımlar ile çözüm aramak evrensel insan hakları ilkelerine aykırı olup bu durum şiddetin çözümü olmadığı gibi şiddetin yeniden üretimi ve suçun bireyselleştirilmesi sonucunu doğuracaktır. Şiddet yapısal bir sorundur ve bununla mücadele için politikalar geliştirilerek belli mekanizmaların oluşturulup hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bunun önemli unsurlarından biri de yasal düzenlemelerdir.

Kadına yönelik şiddetle mücadelede şu ana kadar düzenlenen en kapsamlı uluslararası belge “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” (İstanbul Sözleşmesi) olup Türkiye bu sözleşmeyi ilk ve çekincesiz imzalayan ülkedir. Bu sözleşme taraf devletlere kendi ülkelerinde kadına yönelik şiddeti önleme konusunda bütün dinamikleri hayata geçirmek ve şiddete sıfır tolerans yükümlülüğü getirmiştir.

Yine İstanbul Sözleşmesi kadına yönelik şiddet eylemlerinde arabuluculuk ve uzlaştırma da dahil zorunlu alternatif uyuşmazlık çözüm süreçlerini yasaklamaktadır. Bu nedenle boşanma davalarına getirilmek istenen arabuluculuk yöntemi taraf olduğumuz İstanbul Sözleşmesi’ne aykırı olup kabul edilemezdir.

Türkiye’de kadınlara yönelik hak ihlallerindeki artış, mevcut hukuki düzenlemelerin layıkıyla hayata geçirilemediğini ve kadına yönelik şiddetin ortadan kaldıramadığını göstermektedir. Yargıya intikal eden kadına yönelik şiddet, cinsel taciz ve cinsel saldırı dosyalarında etkili soruşturmaların yürütülmediğine, çok sayıda dosyanın yargı eliyle sürüncemede bırakıldığına, müdahillik taleplerimizin kabul edilmediğine, hala kadına yönelik şiddet ve saldırı davalarında erkek failin haksız tahrik, iyi hal indiriminden yararlandırıldığına tanıklık etmekteyiz.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformunun yayınladığı rapora göre 2017 yılında 409 kadın, 2018 yılının ilk iki ayında ise 75 kadın katledilmiştir.

15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsünün ardından ilan edilen OHAL dönemi ile temel hak ve özgürlükler askıya alınmış, her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü yasaklanmış, ifade ve örgütlenme özgürlüğü baskılanmıştır. Yayınlanan OHAL KHK’ları ile en az 25.523 kadın haksız ve hukuka aykırı bir şekilde ihraç edilmiştir. Diyarbakır ilinde çok sayıda kadın derneği kapatılarak kadınların hak arama olanakları kısıtlanmıştır. Cezaevleri ve gözaltı merkezlerinde yaşanan hak ihlalleri ayyuka çıkmıştır. Cezaevlerinde mahpuslara dayatılan tek tip elbise zorunluluğu insan onuruna aykırı olup gayri insani muameledir. Hala ÇOK SAYIDA kadın emzirme çağında veya küçük yaştaki çocuklarıyla birlikte  ağır koşullar altında cezaevlerinde  tutulmaktadır.  kadınlara yaşam alanı bırakmayan OHAL kaldırılmalı ve uygulamalarına derhal son verilmelidir.

Yine Ortadoğu'yu saran rant ve egemenlik savaşında milyonlarca insan yerinden yurdundan zorla edinilerek mülteci konumuna düşürülmüş, her türlü insani ihtiyaçtan ve yardımdan yoksun bırakılmıştır. Savaştan en çok etkilenenler kadınlar ve çocuklar olmuştur. Bu nedenle mültecilerin çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluşturmaktadır. Kadınlar ve çocuklar göç ettikleri yerlerde korumasız olup her türlü istismar ve yabancı düşmanlığının hedefi haline gelmektedirler. Bu nedenle tüm savaşlara karşı sesimizi/itirazımızı yükseltiyor ve barışı bir kez daha haykırıyoruz.

Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Danışma Ve Uygulama Merkezi olarak, kadına yönelik şiddetin, ayrımcılığın bir türü ve bir insan hakkı ihlali olduğunu vurguluyor, kadına yönelik her türlü şiddet, eşitsizlik ve ayrımcı politikalar sonlanana dek mücadelemize kararlılıkla devam edeceğimizi ifade ediyoruz. 08.03.2018

DİYARBAKIR BAROSU KADIN HAKLARI DANIŞMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Em weke Navenda Sepandina û Piştevaniya Mafên Jinan a Baroya Amedê di vî dema ku zordariya li ser jinan li hemû qadan zede dibe bi hêstên ku me ji tekoşina jinên karkerên veçinandinê ku di sala 8ê Adara 1857an de li Dewletên Yekbûyiyên Emerîkayê bi daxwaza baştirîn şert û mercên xebatên serî rakirin 8ê Adarê silav dikin.

Jin li hemû deren cîhanê li dijî desthilatdariya meran, zextê, mijokatiyê, newekheviyê, veqetandinê û bêdadiyê têkoşîn kirine û ev têkoşîn der roja diçe xurttir dibe û dewam dike.

Li welatê me çiqas diçe veqetandina zayendî ya li dijî jinê kûr dibe, jiyana jinê li hemû qada tê asteng kirin. Li gor endeksa wekheviya zayendî ya Forûma Aborîya Dinyayê beşdarbûyina jinê a aboriyê û jiyana polîtîkayê û bidest xistina xizmetên perwerdehiyê û tenduristiyê Tirkiye di nav 144 dewletan de di 131 (sed û sih û yekemin e). Ev tablo dide xuya kirin ku Tirkiye berpirsiyariya xwe ya wekheviya zayendî ya civakî ku bi peymanên navneteweyî re hatiye pesend kirin nayine cih.

Kedkarên Çapemeniyê yê Hêja

Li Tirkiyeyê desthilatdarî, tim û tim destkeftiyên jinan dixe nav rojeva xwe ku têkoşîn û destkeftiyên jinan têk bibe û wê têxe bin kontrola xwe. Lewre, desthilatdarî jinan wek subje an jî ferdên azad û yeksan nabîne; berevajî wê, jinan din av malbatê de tene di çarçoveya rola ‘dayiktiyê’ de pênase dike. Desthilatdarî, li Tirkiyeyê têkilî şêweya jiyana jinan dibe, midaxeleyî reftar, bawerî, ked û daxwazên wan dike; têkilî cil û bergên jinan dibe, dixwaze ku sînorê zewaca jinan, gelo jin dê xwedî çend zarokan bibin û dê bikaribin ji hevserên xwe cuda bibin an na, ew diyar dike. Bi vî awayî jî dixwaze ku jinan ji jiyana girseyî dûr bixe û mehkûmî malê bike û dixwazê jiyana ku mêran li ser jinan ferz kiriye bi wan bide qebûl kirin.

Divê bê zanîn ku nemaze di van demen dawî de, ew şîdeta mêrane, ew istismara zarokan, ew zewicandina zarokan/zewacên pêşwext a ji aliye desthilatdariya siyasî re tê meşrû kirin û ew gotinên li dijî zarokan û êrişên li dijî destkeftiyên jinan nayên qebûl kirin. Li Tirkiyeyê piştî zêdebûna êrişên zayendî û istismara zarokan, hesasiyetên civakî jî tên îstismar kirin û dixwazin ku vê mijarê bi mieyîdeyên weke zinê, dardekirin û xesandinê çareser bikin. Lê ev riya çareseriyê li dijî rêgezên mafên mirovan ên gerdûnî ne û bi vî awayî ev rê li ber vê tund û tûjiyê nayê girtin; berevajî wê tund û tûjî careke din tê vesaz kirin û ew tawan dibe tawaneke şexsî. Tund û tûjî kêşeyeke bingehîn e û ji bo têkbirina tund û tûjiyê hin mekanizma bên avakirin û polîtîkayên karîger bên afirandin. Ji bo vê jî divê di warê yasayî de çareseriyek bê peyda kirin.

Heta niha di warê navneteweyî de belgeya herî berfireh a têkoşîna li dijî tund û tûjiya li ser jinê ‘’Rêkeftina Konseya Ewropayê ya Bergiriya Tund û Tujiya li Dijî Jinê û Bergiriya Tund û

Tûjiya Navmalê û Têkoşîna bi wê re’’ (Rekeftina Stenbolê) ye ku Tirkiye yekem dewlet e ku ew rêkeftin bêîtiraz îmze û qebûl kiriye.

Ev rêkeftin berpersiyariya sekinandina şîdeta bi her awayî ya li dijî jinan dide dewletên ku ev rêkeftin qebûl kirine. Dîsa Rêkeftina Stenbolê kirinên şîdetê yên ku li dijî jinan de navberiyê û lihevhatinê teqez qedexe dike. Ji bo vê yekê em li dijî anîna rêbaza navberiyê ya ku ji bo dozên hevberdanê ne û ev rêbaz li dijî Rêkeftina Stenbolê ye.

Zêdebûna binpêkirina mafên jinan dide xuya kirin ku li Tirkiyeyê qanûn bi awayekî baş û bi bandor nebicihanînê û şîdeta li dijî jinan ji holê nayê rakirin. Dozên li dijî şîdeta jinan û dest avêtin û êrişên zayendî de dadgeh lêpirsîneke bi bandor nameşînin.

Li gor rapora Platforma Em ê Cînayetên Jinan Bisekinînin di sala 2017’an de 409 jin; di du mehên pêşiyê yên 2018’an de jî 75 jin hatine kuştin.

Piştî teşebisa derbeya 15’ê Tîrmeha 2016’an Rewşa Awarte hate îlan kirin û maf û azadiyên bingehîn ji holê hatine rakirin; civîn, xwepêşandan û meşen bi her awayî hatine qedexe kirin; mafên vegotinê û rêxistinê hatine çewisandin. Bi riya biryarnameyên di hukmê qanûnan de ê Rewşa Awarte herî kêm 25.523 (bîst û pênc hezar û pênc sed û bîst û sê) jin bi awayekî dij-qanûnî ji kar hatine avêtin. Li Amedê gelek sazî, ajans û komeleyên jinan hatine girtin.

Binpêkirinên mafan li girtîgihan û li navendên binçavkirinê her ku diçe zede dibe. Pozber kirina kincên yek tîpî ya li hemberî girtiyan dijî rûmeta mirovahiyê ye. Hê jî gelek jinên di çaxê şîrdanê de an jî bi zarokên xwe ye biçûk re di nav şertên giran de li girtîgihan têne girtin. Rewşa Awarte ya ku qadên jiyanê li jinan digire divê di demeke kurt de bê rakirin. Dîsa şerên ji bo desthilatdarî û ranta Rojhilata Navîn dewam dike gelek mirovan ji cih û warên wan dike. Ev şer herî zêde bandorê li jin û zarokan dike. Bi hezaran jin û zarok ji alîkariyan û xizmetên insanî bê par dimînin; li deverên lê dijîn li hemberî îstismarê û dijmanatiya biyanî rû bi rû dimînin. Lewma em jin li dijî hemû şeran dengê nerazîbûnê bilind dikin û daxwaza xwe ya aşitiyê careke din diqîrin.

Em weke Navenda Sepandin û Piştavaniya Mafên Jinan a Baroya Amedê zordarî, dest avêtin û îstismaran li dijî jinan weke binpêkirina mafen mirovan binav dikin û heta zilm û zordarî, newekhevî û polîtikayên ne li gor rûmeta mirovahiyê bi dawî bibin em ê bibiryarî têkoşîna xwe dewam bikin. 08.03.2018

BIJÎ 8Ê ADARÊ

NAVENDA SEPANDIN û PIŞTEVANIYA MAFÊN JINAN a BAROYA AMEDÊ