Page 21 - Diyarbakır Barosu Türkiye'de Kürtler Barış Süreci İçin Temel Gereksinimler

KONFERAı{stN iLK 0TuRuM uNA BAş LAR KE N...

oftan iRoĞLU

Türkiye, geride blraktlğlmlz yüzyllln son çeyreğinde yoğun ve şiddet]i bir iç çatışma yaşadr,
l938 ylllnda yaPnan Dersjm isyanl'ndan sonra uzun biİ çatl§maslı ortamln ardlndan Türki-
ye/da yaşayan Kürtler'in biİ klsml 1984 ylllnda yeniden 5ilahll mücadele yolunu benimsedi ve
Türkiye'nin son ç€yrek yüzyllda qelişen tarihine b! çatlşma süreci böyl€c€ damqaslnl vurdu,
Akademik biİ çallşmayl gerektirecek ve hak €decek düıeyde 2en9in ve kapsamll nedenleri olan
bu dön€m aİtş gösteren silahll çatlşmalarla sürmektedir.
8u siyasal dönemi kazanmak için siyasi aktörlerin ödemekten çekinmedikleli bedeller, her iki
halk için de çok acl ve çok ağlr oldu. Toplumsal baİış ortaml derin yaralar aldü, Her iki halkın
siyaral demokratik bntünlüğu önünde aşülmast ıor enqeller oluştu, Toplumun vicdanlnda ve
haflzaslnda açllan yaralar hala kanamaya devam ediyor. Öyle anlaşlllyor ki topluınu saran ac]

Ve yas, bu tehlikeİi şiddet tlrmanlşl devam ede6e yeni yaraların üstelik b! kez etnik çatşma
temelinde çok daha derin yaralarln nçılmasl ve acllann yaşanmasl kaçlnllma2 olacaktlr,
Yakln taİihin sürege]en temel dinamiklerini anlayabilmek için elbette toplumsal haflzam|zln
canl ve diri tutulmaslna ihtiyaç vardlr. Geçmişi Unutmak, bu geçmişle yüzle§memek ve onu
solgulamaktan kaçınnak gibi bir bellek raylfllğınln, tarihe tanükllğl imkansl2 hale getirdiğini

ve b6yl€ce çatl§ma sür€cini sona erdirecek banş in§aslnln imkanslı hale geldiğini ırluslann ta-
rih boyunca yaşadlğı deneylerden bugün daha iyi bilmekte v€ anlamaktaylz,
Geçmişe dair genel bir tarih saptamasl, 7o'li ylllardan bu yana Türkiye'nin ulusal g'v€nlik
slr;t€jileriyle yönetildiğini 9öz ardl etmeyecektiİ kanl5lndaylı, Milli Güv€nIik siyas€t Belqele-
ri ile yönetlldi Türkiye ve bıJgün de bu belgeler, yeni jeopoliiik gerekliljkler€ 9öre, yeniden dü,
2enlfimekt€ ve uyqulanmaktadlr. Bu belgelerde değiş€n bir tek şey vardlr, o da döneme uyqun
iç,dış düşman algllamalarlndaki farkllllklardır, 8u a19ülama bağlamlnda ise/ Kırtl€rin poz;s,
von,",aa ougın de değişen bir şey yoktur. Kuzey lrak'ta oluşan Kürt Federe Yönetim]'nden
sonra, Kürtler bugün her zamankinden daha ölçüsür b]r şekilde, hem içte h€m srnlr ötesinde
aynllk§ı ve Türkiye'yi bölm€k isteyen bir halk gibi 9örülmektedir, Geçmişin, "Kürtlerin de as-
lında Türk soyundan, Müslüman ve kardeş bir halk olduğı]" şeklinde ifade edilen Türk milli-
yetçi paladigmasl aıılmlş, "Evet Kürtler vardlr, ama Türklükt€n ayn Ve düşman bir halktır"
fikri Tülk milliyetçil€.i arasında gide,ek ortak bir fikir haline gelm€ye ba§lamı,tlr,

Çatllmalann sona erdirilmesi i§in, ı]ygulanan askeri konseptlerin dt§lndaki ilk barışçll 9iri-
şlmlcr Öual'ın şıpheli oir biç;mde ölümünden dnc€ başlamlş Ve o dönemde bugünkü Irak cum,
tır.oaşıan, ceiaı Talabani, ozal v€ Abdullah ö,alan arasında arabuluculı]k yapmış ama bu
çauaıar, çeşitıi provatasyonlarla €ngell€nmiştl, au görüşmelerin haberıni 23 Kaslm ı991 ta-
.lı,llid. uea'y" daya^aak cunhuriyet gazetesi iç sayfalarda vermiş ama bu küçük haber
kims€nin dikatini fazlaca çekmemişti: "PKK'den Demirel'e mesaj," Araya kanll Newroz kı]t