Page 10 - Diyarbakır Barosu Başkanlığı Yeni Anayasa Arayışları Konferansı 3-4 Nisan 2015

YF.Ni ANAYASA ARAYlsLARl KoNFERANs]

Haksızhklara rı.rgu
Anayasaların temel felsett ve ilkeleri. genellikle "başlangıç" bölümlerin-
de yer alır. Öztl]ikle, uzun çatıŞmalı orlamlann yarattığı toplumsal dram
,re i.avmalarıı yayg,n ve yoğon otduğtl loplumlarda, toplumsal barışı te-
sis e<lebitmenin ve barışçtl birliktcliğin normatifçcrçcvcsini çizebilmenin
bif gereği olarak hazırlanan anayasaların başlangıç bölümlerinde, geçmiş-
te y-aşaıİan adaletsizliklere vurgu yapıldığı. bir daha ay uygulamalann
n,u.urrmavacağ,na dair ıoplum\al ıradc vc kararlılıg|n ifade edildigı. yeni
İtln".in',..İl değer rc itkelenne 1er ıerildiği bülıniyor, türki}e toplu-
munun bir paIçası;ı oluŞıuran, başta Künler olmak üzcre, bugüne kadar
dışlanan ve ötekleştirilen çeşitli toplumsal kesimlerin anayasaya ve ana-
yasal düzene karşı derin bir güvensizlik duygusuna sahip olduklan gerçe-
;i dikkaıe alındüğında. yeni anayasanın başlangıç bölümünde böyle bir
İfadeye yer ve.mek son derece elzem, Bu ned€nle yeni aıayasanın baş-
lansü; bö]umü. vasanan ıarihi halsızlık re adaletsi7lı[lere wrgu yapma-
n,n"r"n, ,,,u ter itlrıti elnik. dını. ideolojik \e kültürel referanstan da
ann;lr|lmalü. Barolarımız, anayasanın başlangıç bölümüDde, "Türkiye
toplumunıın farkh dil. din, inanç ve külıürlere sahip toplulııIdara yap|lan
haksızlıgın bir daha yaşanrnayacağı inanç ve kararl|lığını ifade eden biz

Türkiye halkı..." şeklindeki bir if'adeye yer verilmesinin doFu olacağl
kanaatinde.

Dil meselesi

Türkiye, f'arklı dil, din, inanç ve kültürlere sahip bi toplumsal yapıya sa-
hip. §on bir araştırmaya göre, Türkiyc'de etnik kimliğini "Kiirt" olarak
tanımlayan 15 milyona yaktn bir topluluk var. Bu büyüklükte olmasa bi-
le, farkiı etnik ozelliklere sahip ve farklı diller konuşan başka toplululdar
v; vaundaşlanmrz da var. Bu nedenle, Tiirkiye Cumhuriyetinin resmi dili
Tiirkçe olmakla birtikte, diğer diller de anayasal güv€nceye kavuşturul-
malü, toplumun ihtiyaçlarü gözetilerek bu dillerle de kamu hizmetlerinin
sunulm;stnı mümkiin kılacak bir anayasal düzenlem€ yapülmah, Bu
amaçla yeni anayasanln ilk maddelerinde önerilen "Türkiye Cumhuriye-
tinin resmi dili iurkçedir" ibaresinin devamına, "..,diğer resmi diller de
anayasanın korumasI altında olup, diğer resmi dillere ilişkin hu§uslar ka-
nunla düzenlenir" ibaresi eklenmeli,

Bölünmez bütilnlük

Yeni anayasada, alevletin "cunüuriyet" olan şekli ile "demokatik", "hu-
kuk" ve'"insan haklarına dayanan" niteliği dlşlnda değiştiril€meyecek
hükiimlere yer verilmemeli. Özellikle. yü illükteki anayasada yer alan,
"Atatiirk ilieleri ve inkılaplarf', "laiklik" ve "d€vletin ülkesi vc milletiyle

8