Page 10 - Diyarbakır Barosu Herkes İçin Adalet Projesi Ara Rapor 1 Şubat 2004-1 Şubat 2005

gerÇeklestirdiği bilinç artllrrna toplantlsnda toplantlya katllan kadlnlardan birinin söyledio
"Şlmd siz bze, eşimizi şikayet etmemiz mi söyluyorsunuz?" cdmlesi asllnda mese e,/
önemli ölÇüde özetlemekted r. şte bu içler ac sı tablo nedeni ile kadlnlar projenln tem('
hedef gruplan arasnda yer almaktadlr. Gerek Kadln Merkezinin geçmiş deneyimleüı,
gerekse de proje kapsamlnda yapmış olduğumuz bllinç arttlrma faaliyetler sonra§nda,
bizlere başVuran kadln mağdurlarln sayıslnda belirgin blr arllş gözlenmiştir,

zoaa yerinden edilmenin en belürgin sonuçlaınü, Diyarbaka'daki çocuk sorunu üzerinden
gözlemlenmenin oldukça gerçekÇi bir yaklaŞlm olduğunu düşünüyorum. Nitekim heniüz
kesin olarak belirlenmemesine rağmen Diyarbakür kent merkezlnde 20-25 bin civarlnca
sokakta çal§an Ve sokakta kalan çocL]ğun olduğu tahmln edilmektedlr. Bunlann yaklaşk
o/o1o nun da madde bağlmllsl olduğu tahmin edilmektedir. işte bu trajik tablo karşlslnca
Diyarbıaklr'da, çocuk suçluluk oranlarlnda her geçen gün artlş odt]ğu gözlenmekted r,
Algllama Ve bilinç düzeyi, sürekl] korunmaya muhtaç olmalarl Ve bu oze]lik]erinden kaynakll
olarak istismar edülen Ve suÇa itilen Çocukalar artık sadece Diyarbaklr ln değül tüm Türkiye'n n
sorunu haline gelraiştir. Bu Ve daha bir çok nedenle çocuklarda pro]enin hedef grupan
araslna allnmıştir,

|gkenc€ vo kötlj mLıam6le, son dönemlerde yapllan yasal düzenIemeler nedeni ile onen]li
ölçüde azalmakla birlikte, henüz ülkenin gündemini işgal eden bir sorun o]maya devaT
etmektedir, lşkence Ve kötü muamele konusundaki en büyük sorunsal olan "ceza bağlş kl(i "
konusunda maalesel bir mesate katedilememlştir Failler hala amirler taraindan
korunmakta, açllan davalar ise çoğu zaman kant yetersizliği nedeni ile beraalle
sonuçlanmaktadlr. Yine son dönernlerde işkence Ve kötü muamelenrn gündeme gelc]ği
hemen bütün Vakalarda kolluk görevl lerinin, "memura mukavemei" gibiyasada soyut olarak
tanlrnlanmlş düzenlemenin arkaslna slğünarak cezadan kurtulma yoluna başVurdukları, a]lı
makamlarlnda bu iddıalara itibar ettkler gözlenmekted]r işte işkence mağdurlan, gerek bu
nedenlerle gerekse de işkencenin yaaattlğü ağlr travma Ve korku nedeni ile yargya
u aşamamaktadlrlar

'Fajli Mğçhul cinayot zorla Kaybelme v6 YargBlz lnfa1 kavramlanna, bu boge(je
yaşayan herkes tıazen mağdurLl, bazen de sessiz tanlğl olmuşiur son dönem erde VaŞam
hakkına yönelik bu ihlallerin öneml] ölçüde azald ğı görü mekle b]r ikte, bu oaylann failennl
tespit edilmesi Ve yargl önüne çlkanlmasl yönrnde ciddi bır toplumsal talep bu]unrnakta(ir
Nitekim projenin başlamlslndan klsa bir sure sonra J|TEM mensubu Abdülkadlr Aygan adll
itirafqnln tüyler ürperten beyanlan ile çok saylda zora kaybetrne Ve faili meçhul cinayetlin
failleri konusunda kamuoyuna kanİlar sunmuştur. Bunun üzerine proje ekibimi2 aynntl erl
elin]2deki kitapla bulacağlnlz bir d]zi girişimlerde bu UnmuŞtur
zorunlu Göç ya da zorla göç; bölgede yaşanan Çatlşma süreclnden kaynaklltop umun ]n
geniş, kesmlerini etkileyen bir olgu oarak ortaya çıkmlşİr. Nitek]m çatlşma suresnJe
yaklaşlk 3,500 köy Ve köy altl (mezra) yerleŞim birirni boşaltllmlş ya da yakllrnlştlr Yine resTi
olmayan rakamlara göre yaklaşlk 2.5 3 miyon k]şinin doğrudan ya da dolayh olarak zorunlu
göçten etkıend ği tahmin ed lmektedir. BLr devasa sorun karşslnda uzun süre Temmuz
2004 tarihinde yürürlüğo giren 5233 say lı yasanrn hazrllk aŞamas nda, yasanln bir bütJn
olarak göç mağdurlann n sorunlarlnl gidermesi için Göç Koordinatörlüğümü2ün TBVM
nezdinde girişimleri olmuştur. Koord]natörlrjğümüzün girişimlerinin sonucunda, yasanln
hazlrlığl slrasnda onerllerimızın bır klsml TBMM tarafündan dlkkate allnmakla birlkte, dneİnh
bir klsml göz ardl edilmiştir. Bundan sonraki sÜreçte hem yasanln adilane bir şekice
Uygulanmasü, hem de isteyen mağdurlann köy]erıne dönÜŞleri konusunda hukuksal deslek
sunmay, mağdurlarln gerçek zararlarlnln kaaşllanmamag durumunda, ult]sal Ve uluslar
arasl yargl mercilerini harekete geçiameyi panlamaktaylz.

2