Page 51 - Müdafi ve Vekil İçin Temel Mevzuat TCK CMK CGİK

1- m.16 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

ola˘ganüstü hallerde, milletlerarası hu- veya isyanın bastırılması veya ola˘ga-
kuktan do˘gan yükümlülükler ihlal nüstü hallerde yetkili merciin verdi˘gi
edilmemek kaydıyla, durumun ge- emirlerin uygulanması sırasında silah
rektirdi˘gi ölçüde temel hak ve hür- kullanılmasına kanunun cevaz ver-
riyetlerin kullanılması kısmen veya di˘gi zorunlu durumlarda meydana
tamamen durdurulabilir veya bunlar gelen öldürme fiilleri, birinci fıkra
için Anayasada öngörülen güvence- hükmü dı¸sındadır.
lere aykırı tedbirler alınabilir.
II. Zorla çalı¸stırma yasa˘gı
Birinci fıkrada belirlenen durum-
Madde 18 - Hiç kimse zorla çalı¸stı-
larda da, sava¸s hukukuna uygun fiil-
rılamaz. Angarya yasaktır.
ler sonucu meydana gelen ölümler dı-
¸ Sekil ve ¸sartları kanunla düzenlen-
¸ sında, ki¸sinin ya¸sama hakkına, maddi
mek üzere hükümlülük veya tutuklu-
ve manevi varlı˘gının bütünlü˘güne do-
luk süreleri içindeki çalı¸stırmalar; ola-
kunulamaz; kimse din, vicdan, dü-
˘ ganüstü hallerde vatanda¸slardan is-
¸ sünce ve kanaatlerini açıklamaya zor-
tenecek hizmetler; ülke ihtiyaçlarının
lanamaz ve bunlardan dolayı suçlana-
zorunlu kıldı˘gı alanlarda öngörülen
maz; suç ve cezalar geçmi¸se yürütü-
vatanda¸slık ödevi niteli˘gindeki beden
lemez; suçlulu˘gu mahkeme kararı ile
ve fikir çalı¸smaları, zorla çalı¸stırma
saptanıncaya kadar kimse suçlu sayı-
sayılmaz.
lamaz.
III. Ki¸si hürriyeti ve güvenli˘gi
V. Yabancıların durumu
Madde 19 - Herkes, ki¸si hürriyeti
Madde 16 - Temel hak ve hürriyet-
ve güvenli˘gine sahiptir.
ler, yabancılar için, milletlerarası hu-
¸ Sekil ve ¸sartları kanunda gösteri-
kuka uygun olarak kanunla sınırlana-
len:
bilir.
Mahkemelerce verilmi¸s hürriyeti
˙ IK ˙ INC ˙ I BÖLÜM kısıtlayıcı cezaların ve güvenlik ted-
Ki¸sinin Hakları ve Ödevleri birlerinin yerine getirilmesi; bir mah-
keme kararının veya kanunda öngö-
I. Ki¸sinin dokunulmazlı˘gı, maddi
rülen bir yükümlülü˘gün gere˘gi ola-
ve manevi varlı˘gı
rak ilgilinin yakalanması veya tutuk-
Madde 17 - Herkes, ya¸sama, maddi
lanması; bir küçü˘gün gözetim altında
ve manevi varlı˘gını koruma ve geli¸s-
ıslahı veya yetkili merci önüne çıka-
tirme hakkına sahiptir.
rılması için verilen bir kararın yerine
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda ya-
getirilmesi; toplum için tehlike te¸s-
zılı haller dı¸sında, ki¸sinin vücut bü-
kil eden bir akıl hastası, uyu¸sturucu
tünlü˘güne dokunulamaz; rızası olma-
madde veya alkol tutkunu, bir serseri
dan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi
veya hastalık yayabilecek bir ki¸sinin
tutulamaz.
bir müessesede tedavi, e˘gitim veya ıs-
Kimseye i¸skence ve eziyet yapıla-
lahı için kanunda belirtilen esaslara
maz; kimse insan haysiyetiyle ba˘gda¸s- uygun olarak alınan tedbirin yerine
mayan bir cezaya veya muameleye getirilmesi; usulüne aykırı ¸sekilde ül-
tabi tutulamaz. keye girmek isteyen veya giren, ya da
me¸sru müdafaa hali, yakalama ve hakkında sınır dı¸sı etme yahut geri
tutuklama kararlarının yerine getiril- verme kararı verilen bir ki¸sinin ya-
mesi, bir tutuklu veya hükümlünün kalanması veya tutuklanması; halleri
kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma dı¸sında kimse hürriyetinden yoksun
52