Page 79 - Uygulayıcılar İçin Mağdur Çocuklara Hukuki Destek El Kitabı

Çocuk Adalet Sistemi Açısından Diyarbakır Çocuk Mahkemelerinde Çörülmekte Olan Dauaların Değerlendirilmesi

B) Teşhis ve yiizleştirme :
TeŞhis hukukumuzda dijzenlenmiş bir kurum değildir. Anayasamrzın 2OOl
5nlında değişen 13 üncü maddesine göre, temel hak ve özgürlüklerin
kısıtlanmasr ancak Anayasanın ilgili maddesinde belirtilen sebeplere
dayanrlarak çıkarılan Kanunla olabilir. Kanunlanmızd,a "teşhis" adr a]tında bir
yetki düzenlenmemiştir. kanunla düzenlenmeyen yetki, yok saJnlırsa da,
teşhise en yakrn kurum olan "yüzleştirme" vardrr. CMK nun 52 nun
maddesinde her tanık, ayrl ayrr ve sonraki tanıklar yanında bulunmaksrzın
dinleneceği, tanrklann, kovuşturma evresine kadar ancak gecikmesinde
sakrnca bulunan veya kimliğin belirlenmesine ilişkin hAllerde birbirleri ile ve
şüpheli ile yüzleştirilebilecekleri düzenlenmiştir. 52 maddenin gerekçesinde
ise; "soruşturına evresi, delillerin toplandığ ve esasta gizliliğin egemen olduğu,
kovuşturma ise, açıklık ilkesinin ışığnda taraflarrn 5üzlerine karşı delillerin
tartışıhp değerlendirilmesinin yapıldığı bir ewedir. Bu kapsamda; mahkemeye
tanık anlatrmlarrnr ayrıntılr olarak ve serbestçe değerlendirme olanağnı
sağlamak iizere, tanrklarrn birbirleri veya sanıkla yüzleştirilmeleri kovuşturma
evresinde yapılabilir. Soruşturma evresinde tanıklar ancak gecikmesinde
sakınca bulunan veya kimlik belirleme zorunluluğu doğan hallerde yüzleştiri-
lebilirler." ifadesi yer almıştır. Buna göre gecikmesinde sakrnca bulunan
hallerde kolluğun yizleştirme yetkisi mevcuttur.s Ancak çocuklar için hazırlık
soruşturmasr işlemleri bwzat yapılması gerektiğinden kollukta yapılan
teşhisler hukuka açıkça aykırıdır.

TEŞH|S TUTANAĞİ DURUMU

trVAR; 65; %15

EYOK; 371;o/o85

Grafik 6 - Teşhis tutanağı durumu
İncelenen dosyalann %15 inde kollukta teşhis işlemi yapdmrş olup genel
eğilimin yapılmaması yönünde olmasrna karşın önemli sayıda dosyada hukuka
aykın biçimde teşhis yaprlmıştr.

ğYeılsey, Feridun, http:/ /www.hukukturk.com/fractal/hukukTurk/pages/

72